چکیده:
عناصر طاقی معماری عموما از فلسفه، حکمت، اصول، قاعده، تکنیک و به خصوص هندسه بهره مند هستند؛ عناصری که در اصول یکدیگر ریشه دوانیده اند. اما خلاقیت در شیوه های اجرایی هر عنصر در عنصر دیگر با تفاوت های زیبا و خاص انجام شده است. برای مثال، هنر رسمی بندی با استفاده از اجرای مصالح کاشی پوشش های تزیینی کاذب و غیرکاذب دل پذیری را برای محراب، غرفه، ایوان، صفه و گنبدخانه به وجود آورده است و مادر هندسه سایر عناصر طاقی تزیینی شده است. کاربندی با رسمی بندی تفاوت چندانی ندارد. هنر یزدی بندی از خرد کردن آلات رسمی و کاربندی، به پدیده های شگرف دیگر تزیینی طاقی مبدل شده است. هنر طاسه سازی با استفاده از آلات عناصر مورد اشاره سبب دگرگونی در پدیده هایی شده که از آنها یاد شده است. در مجموع هنر مقرنس سازی با استفاده از آلاتی دیگر به حق زیباترین عنصر طاقی تزیینی معماری اسلامی ایران را پدید آورده، که ریشه این هنر توجه و استفاده آثار معماری اسلامی جهان اسلام را نیز سبب شده است. نتیجه این که با مطالعه مبانی نظری و به خصوص تجربه اندوزی عملی از عناصر یاد شده می توان به نوآوری هایی در این زمینه نائل آمد. این مقاله در پی پاسخ به این دو پرسش است: ویژگی های تزیینی طاقی در ادوار اسلامی در ایران دارای چه روند تکاملی بوده است؟ چطور می توان نوآوری های شگرف را از تزیینات طاقی در چهارچوب سنت به وجود آورد؟ هم چنین روش پژوهش موجود با بهره گیری از مطالعات نظری و میدانی، مبتنی بر کشف آموزه های استادان بزرگ در اجرای عناصر طاقی آثار ایران است که انشالله مفید خواهد بود.
Generally، the arched architectural elements take advantage of philosophy، theology، principles، rules، techniques and especially geometry. Elements are rooted in the principles of each other. But they have embedded creativity in the execution methods of each element in the other element، but with certain beautiful differences. For example: the art of Rasmibandi has created false and non-false pleasant decorative coatings for the altar، pavilion، porch، stone-bench، vault with instruments such as Gosh-e Fil، Susan، Nim-Susan، Pa-Barik، Bergamot، Shamse، … and using tiles. Geometry is the mother of other arched decorated elements. Karbandi is not much different from Rasmibandi. The art of Yazdibandi has changed from crushing the Rasmi and Karbandi tools to other wondrous arched decorative phenomena. The art of Tase-sazi، using the abovementioned tools and performing the arched combination of Quater like arc-shaped bowls with pendants has caused changes in the mentioned phenomena and in general، Moqarnas-Sazi art، using tools such as “Pamoush، Parak، Nim-Parak، Shahparak، etc. and Davati، Tanor، Kafgir، Nim-Kafgir، Tas and so on، has truly created the most beautiful arched decorative elements of Iranian-Islamic architecture that the root of this art has caused consideration and application of Islamic architectural works of the Islamic world and is particularly interesting to the world architectures.
Research questions: a. How are the arched decorative features shaped in Islamic periods? b. Can we create great innovations of the arched decorations within the framework of tradition?
(
, 
, 
)
