اثرات مستقیم و غیر مستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب مقاله

اهمیت رشد اقتصادی مستمر و باثبات، دولتمردان را بر آن داشته تا به شناسایی عوامل موثر بر رشد اقتصادی به ویژه در کشورهای غنی از وفور منابع طبیعی بپردازند؛ چرا که این منابع به عنوان نقش تعیین کننده در ظرفیت تولید، علاوه بر کانال مستقیم، از کانال غیرمستقیم نیز بر رشد اقتصادی تاثیر دارند. از این رو پژوهش حاضر به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی از کانال انباشت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، سرمایه انسانی، انباشت سرمایه فیزیکی، توسعه مالی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب غنی از منابع طبیعی با رهیافت پانل دیتا و مدل معادلات همزمان، طی دوره 1996-2014 می پردازد. نتایج برآورد نشان می دهد، متغیرهای مذکور تاثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی دارد و اثر کل ناشی از مجموع اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی نیز مثبت است.

"طبق مبانی نظری و مطالعات تجربی مورد مطالعه، تأثیرگذاری متغیرهای وفور منابع طبیعی بر متغیرهای درونزای سرمایه انسانی، انباشت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، توسعه مالی و انباشت سرمایه فیزیکی از کانال مستقیم و غیرمستقیم بر رشد اقتصادی تأثیر می‌گذارد، بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در قالب معادلات همزمان است که در ادامه با ارائه مدل، ابتدا به معرفی معادله اصلی رشد اقتصادی، سپس به معرفی هر یک از معادلات تعیین‌کننده عوامل تولید پرداخته می‌شود: 2-1- معادله رشد اقتصادی(GDP) با تبعیت از مطالعات صورت گرفته در زمینه رشد اقتصادی توسط لاکاتا و همکاران (2015)، هان و شن (2015)، اپرچیس و پاین (2014)، میدکسا (2013)، اسچرگل و همکاران (2013) و وگل (2013) تابع ذیل برای معادله رشد اقتصادی ارائه می‌گردد: (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به شاخص‌های متفاوت برای محاسبه رشد اقتصادی، این پژوهش از شاخص تولید ناخالص داخلی سرانه (GDP) استفاده نموده است. معادله تصریح شده توسعه مالی به صورت زیر است: (رجوع شود به تصویر صفحه) 2-5- معادله انباشت سرمایه فیزیکی (K) با پیروی از مطالعات بلانکو جرینر (2012)، تورنر و همکاران (2011)، وینستون و لیویس (1997) و توستلیب (1957) در زمینه سرمایه فیزیکی تابع ذیل برای معادله انباشت سرمایه فیزیکی ارائه می‌گردد: (رجوع شود به تصویر صفحه) لذا مطابق مبانی نظری و مطالعات تجربی انجام گرفته، ضرورت دارد طبق معادله (9) به بررسی تأثیر متغیرهای وفور منابع طبیعی (ANR)، نرخ سود بانکی واقعی (RIR)، آزادی اقتصادی (TFE)، تولید ناخالص داخلی سرانه (GDP) و توسعه مالی (FD) بر سرمایه فیزیکی پرداخته و معادله (10) ارائه گردیده است: (رجوع شود به تصویر صفحه) real interest rate حرف L قبل از متغیرها در معادلات (2)، (4)، (6)، (8) و (10) بیانگر لگاریتمی بودن آن‌ها است."