چکیده:
آثار هنری همواره منعکس‌کننده آراء هنرمندان بوده‌اند. در این میان، پارچه‌بافی صفوی در قرن10 تا اواسط 12ه.ق. و نیز پارچه‌بافی عثمانی در همسایگی ایران، در همین اثنای تاریخی، دارای گستره وسیعی از نقش، رنگ، بافت و با ترکیب‌بندی‌های خاص بوده و حائز اهمیت بسیاری هستند. چهار نوع سبک بافت پارچه صفوی و پنج نوع سبک در دوره عثمانی رواج داشت. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی شاخص‌های مذکور روی پارچه‌های ایران و عثمانی صورت می‌پذیرد. پرسش‌های اساسی این نوشتار 1- بررسی وجوه اشتراک و افتراق پارچه‌های عصر صفوی و عثمانی است. 2- تاثیرپذیری نقوش و رنگ‌های پارچه‌های صفوی بر عثمانی است. به‌طور کلی، از جمله علل تاثیرپذیری هنرها بر یکدیگر شرایط سیاسی و فرهنگی میان آنها بوده که البته حضور هنرمندان ایرانی در دربار عثمانی اثبات این ادعاست. نتایج تحقیق گواه آن است که پارچه‌بافی صفوی بر عثمانی تاثیر گذاشته و تفاوت‌هایی نیز قابل مشاهده است. مسئله شاخص آنکه بنابر اسناد مکتوب، تاکنون اعتقاد بر عدم کاربرد نقوش حیوانی در عصر عثمانی بوده، در حالی که در این پژوهش با نمایش پارچه‌های منقوش با تصاویر گوزن، کبوتر و طاووس، این ادعا را کم‌رنگ می‌سازد. رنگ قرمز وجه مشترک پارچه‌ها و کاربرد تعداد محدود رنگی در عثمانی و تنوع رنگ در پارچه‌های صفوی، وجه تمایز آنهاست. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و با رویکرد تطبیقی است. شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است.
Artists’ beliefs and thoughts always have been reflected in artistic works. Of these, Safavi fabric-weaving in Iran from 10 to 12 century of Islamic Calendar (Hijri) and also Ottoman fabric-weaving in its neighborhood, during such an era, have a wide range of motif, color, texture, and specific combination along with great significance. There are 4 kinds of styles in Safavi fabrics and 5 kinds of style in Ottoman fabrics. This research aims to discuss comparatively mentioned factors on Iranian and Ottoman fabrics. The main questions of this research are to discuss the similarities and differences aspects of Safavi and Ottoman fabrics. Moreover, it is analyzed the effect of motifs and colors of Safavi fabrics on Ottoman ones, which are possible after understanding characteristics of fabrics. Generally, specific cultural and political relationships and conditions between these two nations are among the reasons of such artistic effectiveness, also Iranian artists existing in Ottoman courts prove the case. Research findings show that Safavi fabric-weaving influenced Ottoman one and differences have been observed. It is determined significantly that according to written documents, by now, it was believed that the lack of using animal motifs was due to Ottomans; while here showing fabrics patterned by the picture of deer, dove, and peacock is in contradiction with the case. The red color is used on all fabrics. A limited number of colors used in ottoman fabrics. Safavi more color variation in textiles. The research method is descriptive analysis with adaptive approach. In formation is collected through Library.
(
, 
, 
)
