چکیده:
تبیین رابطۀ نوع دینداری با فرهنگ سیاسی به‌عنوان هدف اصلی این تحقیق پس از مشاهدۀ نتایج متناقض و متفاوت یافته‌های پژوهشی در این زمینه مطرح شد. در این تحقیق پس از مرور ادبیات تجربی و نظری براساس چارچوب نظری جامعه‌پذیری سیاسی و نظریات مرتبط با رابطۀ دین و دموکراسی، فرضیۀ اصلی تحقیق بدین صورت مطرح شد که نوع دینداری برحسب نوع قرائت و فهم از دین تعیین‌کنندۀ نوع فرهنگ سیاسی برحسب نوع قرائت و فهم از فرهنگ سیاسی است. به‌طوری‌که نوع دینداری سختگیرانه، معتدل و تساهل‌گرایانه به‌ترتیب به نوع فرهنگ سیاسی سختگیرانه (توسعه‌نیافته)، معتدل (توسعه‌یافته) و تساهل‌گرایانه (توسعه‌نیافته) منجر میشود. روش انجام تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه به‌صورت مصاحبۀ بسته است. جمعیت آماری تحقیق، مردم شهر تهران است. تعداد 384 نفر به روش نمونه‌گیری احتمالی از 60 بلوک تصادفی از مناطق 22گانۀ تهران انتخاب شدند. در تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از میانگین، جدول توزیع فراوانی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج تحقیق فرضیات تحقیق را تأیید کرد. براساس نتایج تحقیق نوع قرائت و فهم از دین و فرهنگ سیاسی نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین رابطۀ نوع دینداری با نوع فرهنگ سیاسی دارد.
Explaining relationship of religiosity with political culture as the main purpose of this research after observing paradoxical results & different study findings of this relationship were discussed. In this study، after reviewing theoretical and empirical literature on the basis of the theoretical framework of political socialization and theories related to the relationship between religion and democracy، main hypothesis of study this way was proposed that the type of religiosity based on reading and understanding of the religion determines the political culture based on reading and understanding of political culture. So that kind of strict religiosity، moderate and tolerant resulted in strict، moderate and tolerant political culture. research method is survey and data collection tool is questionnaire as closed interview. The statistical population is people in Tehran، 384 peoples with probability sampling of the 60 random blocks of 22 districts of Tehran were selected. In the analysis of data، the average، the frequency distribution table، Pearson correlation and regression were used. The study results confirmed the hypothesis. Type of religiosity significantly effect on the type of political culture، According to the results of the research، The type of reading and understanding of religion and political culture plays a decisive role in determining the relationship between the type of religion and the kind of political culture.
خلاصه ماشینی:
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در جامعۀ ایران که جامعه ای دینی است ، دین و به تبع آن دینداری از متغیرهای اساسی در تعیین فرهنگ سیاسی افراد است ، اما آنچه این رابطه را تحت تأثیر قرار میدهد، نوع قرائت و فهم از دین و فرهنگ سیاسی است ، به گونه ای که قرائت های مشابه از دین و فرهنگ سیاسی به ایجاد رابطۀ مثبت بین دینداری و فرهنگ سیاسی منجر میشود.
فرهنگ سیاسی مورد نظر در این تحقیق براساس نوع قرائت و فهم از فرهنگ سیاسی و کیفیت پایبندی به ابعاد آن سه نوع سختگیرانه (توسعه نیافته )، معتدل (توسعه یافته ) و تساهل گرایانه (توسعه نیافته ) است ؛ یعنی اینکه افراد در مواجهه با ابعاد فرهنگ سیاسی یا سخت میگیرند یا اعتدال را رعایت میکنند یا تساهل گرایانه عمل می کنند.
شاخص ها، معرف ها و گویه های ابعاد نوع دینداری (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) شایان ذکر است که دینداری سختگیرانه (نمرات بالا) و تساهل گرایانه (نمرات پایین ) همانند فرهنگ سیاسی، دو سر یک طیف در نظر گرفته شده اند.
بنابراین میتوان گفت ، اینکه کدام یک از ارزش ها، معارف ، آموزه ها و حتی اعمال عبادی برجسته شوند و به عنوان دینداری در افراد نهادینه شوند به نوع قرائت و فهم از دین بستگی دارد، قرائت و فهمی که نتیجۀ تلاش و درک خود افراد است یا نتیجۀ جامعه پذیری سیاسی آنهاست .
(
, 
, 
)
