چکیده:
ناسیونالیسم از مفاهیمی است که بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشته‌است. در تاریخ معاصر ایران، از مشروطه به بعد، شاهد ظهور آن در قالب‌های اندیشه و عمل هستیم. یکی از روش‌های بررسی و مطالعة رخدادهای سیاسی‌ـ اجتماعی، روش «تحلیل گفتمان» است. این پژوهش بر مبنای نظریة تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است: مفصل‌بندی، مفاهیم، فرایند هویت‌یابی و سوژة «گفتمان ناسیونالیسم» از پهلوی دوم تا انقلاب اسلامی در مجموعه‌اشعار احمد شاملو چگونه است؟ بر اساس این نظریه، گفتمان ناسیونالیستی در رقابت با گفتمان حاکم، یعنی گفتمان پهلویسم شکل میگیرد و «استقلال و آزادی» را به عنوان دالّ خالی در جایگاه دالّ مرکزی قرار میدهد. از سوی دیگر، میهن‌دوستی، وحدت ملی و آرمان دولت ملی را معنایی تازه می‌بخشد و در پیرامون دالّ مرکزی مفصل‌بندی می‌کند. انسان مبارز نیز به مثابة سوژة سیاسی در ضدیت با غیرهای استعمار و استبداد برای تحقق «آزادی» به مبارزه می‌پردازد.
Nationalism is considered as one of the concepts affecting the political and social changes in Iran. In the contemperary history of Iran from constitutional era and on, it has been observed in forms of thought and practice. Speech analysis is regarded as one of the research methods studying the political-social events.This study is based on the speeh analysis theory of Laclau and Mouffe. The current essay is aiming at responding to this question that how concepts, personality process and nationalistic speech from the second Pahlavi to Islamic revolution are reflected in the poems of Ahmad Shamlu? Hence,nationalistic speech is formed as the result of comparing it with Pahlavism speech. It places independence and liberty at the center. On the other hand,it dedicates a new meaning to patriotism,national unity and the aim of the national government.The challenging human also challenges against colonialism and despotism to reach freedom.
خلاصه ماشینی:
تحلیل «گفتمان ناسیونالیستی» در مجموعه اشعار احمد شاملو (بر مبنای نظریۀ تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه ) رقیه صدرایی استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ، تهران ، ایران معصومه صادقی استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، ایران (تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٢/٠٣؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/٠٧/٠١) چکیده ناسیونالیسم از مفاهیمی است که بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران اثـر گذاشـته اسـت .
این پژوهش بر مبنای نظریـۀ تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه بـه دنبـال یـافتن پاسـخ ایـن پرسـش اسـت : مفصـل بنـدی، مفـاهیم ، فراینـد هویت یابی و سوژٔە «گفتمان ناسیونالیسم » از پهلوی دوم تا انقلاب اسلامی در مجموعه اشعار احمد شـاملو چگونه است ؟ بر اساس این نظریـه ، گفتمـان ناسیونالیسـتی در رقابـت بـا گفتمـان حـاکم ، یعنـی گفتمـان پهلویسم شکل میگیرد و «استقلال و آزادی» را به عنوان دال خالی در جایگاه دال مرکزی قرار میدهد.
در این شرایط بلوغ ، حالت ذهنیـ روانـی بر بیشتر افراد یک جامعه مستولی است که در آن ، دولت ملـی را بـه عنـوان شـکل مطلوب سازمان سیاسی تشخیص داده ، ملیت را تنها منبع خلاق نیـروی فرهنگـی و رفاه اقتصادی تصور می کنند» (٧٦ :١٩٦٧ ,Kohn).
نظام سیاسی مطلوب (دولت ملی ) از دیگر نشانه هـای «گفتمـان ناسیونالیسـتی» در مجموعـه اشـعار شـاملو کـه پیرامـون دال مرکزی مفصل بندی میشود و به مدلول خاص اشاره دارد، نظام سیاسـی مطلـوب اسـت .
(
, 
, 
)
