خلاصه ماشینی:
"در تذکرۀ خطی مدایحالحسینیه یا مدایح امینیه ـ که اساسا در زمان صدر، برای ستایش او سروده و تهیه شده ـ میرزا محمدعلی وفای زوارهای در بیتی زیرکانه او را چنین توصیف میکند: خان سپهر مرتبه، محمدحسینخان کز اصفهانش صیت سخا تا به لندن است به یاد داشته باشیم که صدر با وجود وزارت و صدرات اعظم، پایش را از ایران و عتبات، فراتر نگذارده بود.
رایین بسیار صریح و تند، صدر را در نوک پیکان حمله قرار میدهد و «در گروه سوم رجال قاجار یعنی کسانی که مستقیما آلت فعل سیاست بیگانگان در ایران به شمار میرفتند» (رایین، 1362: 8) محسوب کرده و در باب او میگوید: «از علافی و زغالفروشی به صدارت خاقان رسید و مقام صدارت را از این باب تحصیل کرده که سردستۀ عمال انگلیس در دربار فتحعلیشاه به شمار میرفت و کارش تخطئه کردن سیاست میرزا بزرگ و قائممقام بود.
اما باید دانست که صدر از سفرای دیگر ممالک مانند فرانسه، روسیه، عثمانی، عراقی و هند نیز به همین شکل پذیرایی کرده است و همانگونه که در بخشهای دیگر به تفصیل گفته شده اصولا دستگاه پذیرایی گرم و میهماننوازی و سخاوتش چنان بود که حتی 15000 نفر از خوانین خراسان، چهل روز میهمان او بودند و رجال دیگر توانایی و حوصلۀ چنین رفتارهایی را نداشتند و عبقریتی لازم داشت که شاه فقط در او میدید."