چکیده:
هدف این پژوهش شناسایی مفاهیم هشیار، پیشهشیار و ناهشیار از نگاه روانتحلیلگران و مقایسه آن با اندیشههای علامه طباطبائی است. بدینمنظور به منابع معتبر در زمینه رویکرد روانتحلیلگری و آثار علامه طباطبائی مراجعه گردید. سپس، با روش توصیفی- تحلیلی بررسی و با یکدیگر مقایسه گردید. یافتههای پژوهش، نشان میدهد که از نظر روانتحلیلگران، روان دارای سه سطح ناهشیار، پیشهشیار و هشیار است و بسیاری از فرایندهای روانشناختی به صورت ناهشیار اتفاق میافتد. همچنین، هشیاری از نظر علامه به معنی علم به علم، پیشهشیاری به معنی نسیان و ناهشیاری به فرایندهایی اشاره دارد که موجب حصول علم به علم، در قلمرو آگاهی حضوری یا حصولی دشوار میشود. از نظر علامه، شماری از ادراکات و افعال انسان، بدون علم به علم، صورت میپذیرد که به یک معنی، میتوان آن را «ناهشیار» نامید، ولی رویکرد علامه بیشتر با نظریه شناختی در ناهشیار، هماهنگ است، نه روانتحلیلگری. شباهتها و تفاوتهایی بین کهنالگوی خدا در نظریه یونگ و خداشناسی و خداجویی فطری در نظریه علامه وجود دارد. در مجموع، ناهشیاری از نگاه علامه، به معنی ناآگاهی از علم یا بیتوجهی به شناخت میباشد.
The purpose of the present study is expounding the concepts of conscious، pre-conscious and unconscious from the viewpoint of the psycho-analysists and comparing it with the views of Allameh Tabatabaei. To this end the author checked reliable resources regarding psycho-analysis approach and the works of Allameh Tabatabaei. Then the views were analyzed and compared using a descriptive-analytic method. The findings show that psycho-analysis believe that there are there stages of unconscious، pre-conscious and conscious for the mind and most of the psychological processes are done unconsciously. Allameh Tabatabaei believes that consciousness means science to science، pre-consciousness means forgetfulness and unconsciousness refers to the processes that lead to science to science. He believes that some of man`s understandings and activities are done with science to science، that can be called unconscious، however Allameh`s view is more compatible with the cognitive approach in unconscious not psycho-analysis. There are some similarities and some differences between old pattern of God in Young`s view and theology and natural God-seeking in Allameh`s view. In general، Allameh Tabatabei believes that unconsciousness means not knowing the science or neglecting the cognition.
خلاصه ماشینی:
یافتههای پژوهش، نشان میدهد که از نظر روانتحلیلگران، روان دارای سه سطح ناهشیار، پیشهشیار و هشیار است و بسیاری از فرایندهای روانشناختی به صورت ناهشیار اتفاق میافتد.
از نگاه علامه طباطبائی، محتوای هشیاری و ناهشیاری شامل چه چیزهایی میشود و چه نقشی در شکلدهی رفتار دارند؟ تعریف مفاهیم هشیاری: از نظر لغوی، هشیاری به معنای جنبه شفاف و اساسی ذهن است که هیچ چیز از آن غایب نیست (کرسینی، 1994، ج 1، ص 302).
یونگ، سرکوبی را تنها برای بخشی از محتوای ناهشیار در نظر گرفت و باور داشت که ناهشیاری در روان انسان وجود دارد که تحت سرکوبی نیست.
علاوه بر خاطرات فراموش شده فرویدی و ادراکات زیرآستانه یونگ، شامل اموری میشود که هرگز در ذهن نبودهاند و از راه حواس و غیر حواس (فطری) حاصل میشوند و ما طبق آنها عمل میکنیم و میتوانند به راحتی هشیاری شوند.
علامه با نظر فروید، که محتوای ناهشیار نمیتواند وارد هشیاری شود، مخالف است، بلکه در این زمینه بیشتر موافق با نظر یونگ، استلر و اتوود است.
Adler, A, 1913, On the Role of the Unconscious in Neurosis, in the Practice and Theory of Individual Psychology (trans.
Ellenberger, H, 1970, The Discovery of the Unconscious: The History and Evolution of Dynamic Psychiatry, New York: Basic Books.
_____ , 1912, A Note on The Unconscious in: Psychology Analysis in the Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, v.
F, 1993, "The Psychological Unconscious and the Self", In: T.