چکیده:
مسجد، محل عبادت مسلمانان، مکانی مقدس و دارای احکام و قوانین خاص خود می باشد که رعایت آن احکام و دستورات برای حفظ قداست، حرمت و شان آن مکان لازم و پسندیده است؛ لذا اهانت نمودن به مسجد و هتک حرمت آن، بدون شک از گناهان بزرگ است. اسلام به منظور حفظ حرمت مسجد برای مسلمانان وظایف، احکام و مقرراتی را وضع کرده است.
یکی از مهمترین چیزهایی که در مورد بنای یک مسجد مطرح است، زمینی است که مسجد در آن بنا می شود و دارای احکامی میباشد. از جمله احکامی که در هنگام تهیه زمین برای بنای مسجد دارای اهمیت بسیار بالایی است، توجه به حلال و طیب بودن زمین مسجد است. همچنین دستور داده شده که زمین مسجد قبل از مسجد شدن برای امر دیگری وقف نشده باشد، یا قبرستان نباشد.
یکی دیگر از احکام زمین مسجد این است که، اگر زمین مسجد از زمینهای موات است، ملک شخصی کسی نباشد. از دیگر احکام مسجد، می توان به حکم زینت کردن مسجد با طلا، رعایت سادگی در بنای مسجد، حریم مسجد، عدم جواز تغییر و تبدیل مسجد، خرید و فروش مسجد، نقاشی و نصب عکس در مسجد، حفظ طهارت مسجد، ورود جنب، حائض و نفساء به مسجد، ورود انسان مست و دیوانه به مسجد، ورود کف ار و مشرکان به مسجد، تبدیل معابد به مسجد، استفاده شخصی از امکانات مسجد، خرید و فروش ابزار و وسائل مسجد، احکام تخریب مسجد و اجزای آن، وقف کردن به نفع مسجد و … اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
[۸] نکته قابل ذکر دیگری که در این‌جا به نظر می رسد این است که حتی چنانچه زمین وقفی، متعلّق به خود مسجد باشد، مانند این‌که زمین را وقف مسجد نموده باشند تا با درآمد حاصل از آن، مخارج مسجد تأمین شود، در این صورت نیز تبدیل آن به مسجد جایز نیست.
[۱۱] از آن‌جا که از پاره‌ای دیگر از روایات استفاده می شود که ساختن مسجد در قبرستان جایز است، مقتضای جمع میان این دو دسته احادیث آن است که نهی در روایاتی که از تبدیل قبرستان به مسجد منع می کنند، بر کراهت، حمل شود، اما اگر این تبدیل مستلزم امر حرامی باشد، بایستی آن جهت را نیز مورد توجه قرار داد؛ به عنوان مثال چنانچه زمین قبرستان دارای مالک خصوصی باشد، قطعا بدون رضایت او نمی توان قبرستان را به مسجد تبدیل نمود.
در این زمینه برای رفع برخی شبهه‌ها و به منظور هر چه بیشتر روشن شدن ابعاد این مسئله به دو استفتاء و پاسخ آن اشاره می شود: سؤال: اگر مسجدى که از قرن‌ها پیش محلّ عبادت و مسجد مسلمانان بوده، خراب یا به وسیلۀ عمّال حکومت گذشته تخریب شده باشد، آیا مى‌توان در محلّ آن، ساختمان دیگرى براى سکنى و یا با عناوین مذهبى دیگر مثل حسینیّه و تکیه و غیره ساخت؟ یا باید آن را به حالت اوّل و به صورت مسجد در آورد و براى سکنۀ محل که مسجدى هم ندارند، به صورت سنگر دینى و عبادت‌گاه الهى قرار داد؟ جواب: تبدیل مسجد به غیر آن جایز نیست.
(
, 
, 
)
