چکیده:
مقدمه: هدف این مقاله، مقایسه ای کلی از منظر تاریخی با تاکید ویژه بر وجود یا نبود تعامل بین نظام حقوق اسلامی و دو نظام بزرگ حقوق رومی و کامن لو بود.
روش: روش تحقیق از نوع تحلیلی- تطبیقی در تلاقی حوزه حقوق تطبیقی و تاریخ حقوق با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی بوده است.
یافته ها: عدم تاثیرپذیری نظام حقوق اسلامی از نظام حقوق رومی، تاثیر نظام حقوق اسلامی بر نظام کامن لو در زمینه حقوق قراردادها، حقوق مالی، حقوق دادرسی، حقوق تجارت، روش استنباط حقوقی و پذیرش شریعت اسلامی به عنوان یکی از مصادر قانونگذاری اروپا در دوره جدید و تاثیر حقوق اسلامی بر قوانین مدنی اروپا و همچنین تاثیر حقوق اروپایی بر حقوق کشورهای اسلامی در دوره جدید به ویژه از طریق قراردادهای کاپیتولاسیون و تاثیرگذاری حقوقی حکومتهای استعماری به عنوان یکی از نتایج سیاست استعماری.
نتیجه گیری: مطالعات تطبیقی اندکی در مورد همانندی ها و مشابهت ها در زمینه مفاهیم، نظریه ها، نهادها، قواعد، اصول و مقررات حقوق اسلامی با دیگر نظامهای حقوقی در دسترس است؛ اما حقوق اسلامی به جهت غنای ذاتی برخاسته از آموزه های اسلامی، بدون تاثیرپذیری از حقوق رومی، به طور مستقل پیشرفت کرده، تاثیرات درخوری بر نظام کامن لو به ویژه در قرون وسطی و نیز بر حقوق اروپایی در دوران جدید داشته است. لذا شایسته توجه بیشتر و عمیق تر از سوی محققان حوزه حقوق تطبیقی است.
Objectives: The purpose of this article is a general comparison of the
historical perspective with special emphasis on the presence or
absence of interaction between islamic legal system and two major
systems of roman law and common law. Method: The method of this
research is analytical – comparative at the confluence of the field of
comparative law and law history using library and the internet
resources. Results: The lack of influence of roman legal system on
the islamic legal system , influence of islamic legal system on
common law in the field of contracts law , finance law , procedural
law , commercial law , legal deduction method and the adoption of
Islamic Sharia as one of the sources of european legislation in the
new era and the effects of islamic law on the european civil law and
also the impact of european law on the Muslim countries law in the
new era , especially through capitulation agreements and legal
influence of the colonial governments as a result of colonial policy.
Conclusion: There are a few comparative studies covering parallel
and similar concepts , theories, institutions , rules , principles and
regulations of islamic law and of the other legal systems , but for the
inherent richness of Islamic law derived from the teachings of islam ,
without the influence of roman law independently has improved and
considerably has influenced the common law system, especially in
the Middle Ages and also on the european law in modern times ,
therefore islamic Law deserves more attention and deeper by the
researchers in the field of comparative law.
خلاصه ماشینی:
نتیجه‌گیری: مطالعات تطبیقی اندکی در مورد همانندی‌ها و مشابهت‌ها در زمینۀ مفاهیم، نظریه‌ها، نهادها، قواعد، اصول و مقررات حقوق اسلامی با دیگر نظامهای حقوقی در دسترس است؛ اما حقوق اسلامی به جهت غنای ذاتی برخاسته از آموزه‌های اسلامی، بدون تأثیرپذیری از حقوق رومی، به طور مستقل پیشرفت کرده، تأثیرات درخوری بر نظام کامن‌لو به ویژه در قرون وسطی و نیز بر حقوق اروپایی در دوران جدید داشته است.
(شهید ثانی، ۱۴۱۰، ج ۳: ۲۲۱؛ شهیدی، ۱۳۸۸، ج 1: ۳۲) اندیشۀ انتقال مالکیت از فروشنده به خریدار در زمان عقد، حتی قبل از انتقال فیزیکی کالا، در نظامهای حقوقی غربی در قرن دوازدهم میلادی ناشناخته بود؛ در حالی که در این زمان در حقوق اسلامی، مالکیت مبیع، چه منقول چه غیرمنقول، به مجرد انعقاد عقد بیع با ایجاب و قبول منتقل می‌شد.
دادگاههای سلطنتی با ایجاد قراردادی که با دعوای دین حمایت می‌شد و مالکیت را به محض انعقاد قرارداد از فروشنده به بایع منتقل می‌کرد، از دادگاههای محلی و کلیسایی متمایز و در میان نظامهای حقوقی غربی منحصر به فرد شد و از آنجا که حقوق اسلامی تنها نظام حقوقی‌ای محسوب می‌شد که با خصوصیات منحصر به فرد قرارداد انگلیسی که با دعوای دین حمایت می‌شد، شباهت داشت و از سوی دیگر، چنین نهادی در حقوق رومی و انگلوساکسون سابقه نداشت و همچنین نظریۀ عقد مدتها قبل در حقوق اسلامی وجود داشت، ناگزیر این نهاد از حقوق اسلامی اقتباس شد و در انگلستان ظهور پیدا کرد.
(
, 
, 
)
