چکیده:
کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب که در سال ٣٧٢ ه. ق به رشته تحریر درآمده است، نخستین اثر
فارسی در حوزه جغرافیای تاریخی است که برای ما به یادگار مانده است. در آن زمان که به دلیل تشویق و
حمایت خلفای عباسی و پادشاهان و امیران سلسلههای نسمه مستقلی همچون سامانیان، آل بویه، آل زیار، غزنویان و غیره و همچنین حمایت وعلم دوستی بسیاری از وزرای زمانه، اغلب علوم از جمله طب، ریاضی، نجوم، فلسفه و جغرافیا رونق یافته بود و از آن دوره به حق، عصر طلایی و زرین فرهنگ و تمدن اسلامی یاد میشد، کتابهای زیادی نیز در مورد جغرافیای شهرها و روستاها و مناطق مختلف نوشته شد و
اطلاعات ذیقیمتی را در مورد مسائل مختلف جغرافیایی و حتی تاریخی و اجتماعی و اقتصادی برای
آیندگان انتقال داد. اما از آنجایی که زبان علمی آن زمان حتی در داخل ایران هم که جزئی از قلمرو
وسیعتر اسلامی محسوب میشد، عربی بود، اکتریت قریب به اتفاق منابع به این زبان نوشته شد، در این میان حدود العالم من المشرق الی المغرب یک استثنایی بود که در زمینه جغرافیای تاریخی به زبان فارسی نوشته شد و در این پژوهش نیز به بررسی این اثر ارزشمند پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
در آن زمان که به دليل تشويق و حمايت خلفاي عباسي و پادشاهان و اميران سلسله هاي نسمه مستقلي همچون سامانيان ، آل بويه ، آل زيار، عزنويان و غيره و همچنين حمايت وعلم دوستي بسياري از وزراي زمانه ، اغلب علوم از جمله طب ، رياضي ، نجوم ، فلسفه و جغرافيا رونق يافته بود و از آن دوره به حق ، عصر طلايي و زرين فرهنگ و تمدن اسلامي ياد ميشد، کتاب هاي زيادي نيز در مورد جغرافياي شهرها و روستاها و مناطق مختلف نوشته شد و اطلاعات ذيقيمتي را در مورد مسائل مختلف جغرافيايي و حتي تاريخي و اجتماعي و اقتصادي براي آيندگان انتقال داد.
اما از آنجايي که زبان علمي آن زمان حتي در داخل ايران هم که جزئي از قلمرو وسيع تر اسلامي محسوب ميشد، عربي بود، اکتريت قريب به اتفاق منابع به اين زبان نوشته شد، در اين ميان حدود العالم من المشرق الي المغرب يک استثنايي بود که در زمينه جغرافياي تاريخي به زبان فارسي نوشته شد و در اين پژوهش نيز به بررسي اين اثر ارزشمند پرداخته ميشود.
عنوان کتاب نام اين کتاب بدين سبب «حدود العالم من المشرق الي المغرب » است که مؤلف حدود و سرحدات سرزمين هاي موجود و جهان عالم را به ترتيب از جهت مشرق شروع ميکند و ديگر جهات شمال ، مغرب و جنوب را پس از آن آورده است .