بررسی و تحلیل بخشش و عفو محکومان کیفری مقاله

پژوهش های حقوقی قانون یار بهار 1397 - دوره اول - شماره 1 (‎18 صفحه - از 65 تا 82 )

کلیدواژه ها: متهم قوه مقننه محکوم علیه قانون گذار عفو عمومی و عفو خصوصی

چکیده:

عفو یکی از عوامل سقوط و یا تخفیف مجازات و نیز ابراز رافت و محبت نسبت به محکومان است که از طرف عالیترین مقام کشور و یا مرجع قانونگذاری اعطا می¬گردد. عفوی که از طریق عالی¬ترین مقام کشور اعطا می¬گردد، عفو خصوصی و عفو دیگر عمومی نامیده می¬شود. عفو عمومی، بیشتر پس از انقلاب ها، تشنجات سیاسی یا در نتیجه پیش آمدهای ناگوار اجتماعی یا در اثر حوادث اتفاقی یا جنگ و خون ریزی اعمال می شود. بزه های ارتکابی، بیشتر معمول آن اغتشاشات بوده اند و آن محیط خاص، موجبات و علل جرایم را به وجود آورده است. وضعیت استثنایی و بحرانی، افکار و روحیات مردم را متشنج می کند و مردم آرزوی صلح و آرامش دارند. تعقیب و گریزها باعث تداوم وضعیت بحرانی می شود، ولی نادیده گرفتن بسیاری از جرایم ارتکاب یافته در آن شرایط و به فراموشی سپردن آنها، که همان عفو عمومی است، می تواند بهتر و سریع تر جامعه را به وضعیت عادی برگرداند. کیفیت اعطای عفو در قوانین قبل از انقلاب پیش بینی شده بود. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در قوانین جزایی مورد غفلت قرار گرفته است و فقط با تفسیر موسّع از اصل 71 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می¬توان به ظاهر اعطای عفو عمومی را در صلاحیّت مجلس شورای اسلامی دانست.

خلاصه ماشینی:

"در این قسمت تعدادی از آیات الهی و روایات ائمه معصومین که در این خصوص وارد شده است ذکر می¬شود تا معلوم گردد که در اخلاق اسلامی چقدر عفو و بخشش ارزش داشته و مورد توصیه قرار گرفته است: -«وجزاء سیئة سیئة مثلها فمن عفا وأصلح فأجره علی الله إنه لا یحب الظالمین». حقوقدانان در این خصوص به دو دسته تقسیم شده¬اند: عده¬ای از آنان با تأسی به فقه اسلامی و برخی نیز متأثر از حقوق عرفی به این مقوله پرداخته¬اند که به مهمترین آنها اشاره می¬شود: 1-در عفو، صاحب حق، حق خود را ساقط کرده و مطالبه نمی¬کند مانند عفو اولیای دم از قاتل، عفو مجروح از جارح و عفو مظلوم از ظالم. با این مقدمه چنین استنباط می¬شود که معفو عنه نمی¬تواند از قبول عفو خودداری نماید و اصرار در اجرای مجازات قابل ترتیب اثر نمی¬باشد، همانطور که اگر عافی بعد از عفو خود رجوع کند این رجوع به دلیل قاعده «الساقط لایعود» فاقد اثر است. اما فقهای امامیه با استناد به آیات و روایات متعدد، معتقدند امام یا نایب او می¬تواند با حصول شرایطی، مجرم را در حقوق الله و حتی در حدود نیز عفو کند و در حقوق الناس نیز بعد از گذشت صاحب حق، می¬تواند مرتکب را مورد عفو قرار دهد. نتیجه گیری بدیهی است عفو خاص از قواعد کلی نیست، بلکه قاعده¬ای است فردی و نسبت به اشخاص معین و مشخصی از گروه¬های مختلف اجرا می¬شود، در حالی که عفو عام، نوعی است و شخص خاصی را در نظر ندارد هر چند که برخی معتقدند این نوع عفو نیز بیشتر شامل مجرمان سیاسی می¬شود تا مجرمان عادی."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود