چکیده:
سرزمین آذربایجان که امروزه شامل استانهای آذربایجان غرب ، شرق ، اردبیل و زنجان
م باشد یک از سرزمینهای باستان و مهم ایران است که بر اساس اسناد ، مدارک تاریخ و
باستانشناس از هزاران سال پیش محل سکونت اقوام و جوامع مختلف انسان بوده است.
آذربایجان را دروازه مشرق زمین نامیدند و این سخن از اهمیت سوق الجیش این خطه
م باشد. این موقعیت دساس سبب گردیده است که آذربایجان محل وقوع رخدادهای بسیار
تاریخ گردد. به گواه تاریخ منطقه غرب ایران، خصوصا آذربایجان مهد تمدن بشری بوده
است. این مقاله با روش کتابخانه ای به بررس و مطالعه سرزمین آذربایجان(آتروپاتگان) از
لحاظ مردم شناسی و تاریخ پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
1- مقدمه فلات ایران به علت دارا بودن موقعیت طبیعی و شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی، و همچنین به دلیل داشتن سابقه تاریخی طولانی، موجب شده تا این سرزمین در زمره یکی از نخستین تمدنها، زیستگاهها و کانونهای اجتماعی انسان پیش از تاریخ به شمار رود و مطالعات باستانشناسی، انسانشناسی و دیرینهشناسی نیز این موضوع را تایید کرده است.
شاید بتوان گفت که دو عامل بزرگ در پیدایش تحول، عظمت، انحطاط و احیای تمدن ایرانی وظیفه بزرگی را انجام داده اند: یکی عامل جغرافیایی و وضع طبیعی کشور ایران می باشد که از ابتدای پیدایش تمدن ایرانی، این کشور در تحولات بشری وظیفه خود را چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی بخوبی ایفا کرده است و شاید هم یکی از عللی که مانع شده است با وجود حملات و تهاجمات پی در پی یونانیان، مغولان و بخصوص ترکان که بزرکترین خطر برای هویت و موجودیت ایران به شمار می رفته، بکلی تمدن ایرانی رو بزروال نرود و هویت خود را حفظ کند.
ورود آریاییها به فلات ایران در گروه های گوناگون بزرگ و کوچک طی تقریبا هزار سال (از هزاره دوم شروع شده) به طول انجامید و سرانجام در اوایل هزاره اول قبل از میلاد جایگزین و سپس ایجاد فرمانرواییان آنان در نقاط گوناگون این سرزمین شکل گرفت.