چکیده:
ساماندهی نهادی مناطق کلانشهری یکی از مباحث بحثبرانگیزی است که ریشه بسیاری از مشکلات مناطق کلانشهری را در خود جای داده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ضمن شناخت ضرورتهای نوین متأثر از فرایندهای جهانی و نظر به تفکرات منفرد، تفرقهای برنامهای ـ سیاستی، عملکردی ـ کارکردی و تفرق قلمروی مناطق کلانشهری در کشور، به انجام پژوهش در حوزه ساختار مدیریتی مترتب بر این مناطق کلانشهری (بهمثابه عاملیتها) مبادرت کرده است. نتایج حاصله، خلأ مدیریت مناطق کلانشهری و لزوم نوعی تجدید ساختار در حکومتهای محلی و استانی در راستای شکلگیری این سطح مدیریتی را نشان میدهد که بهمثابه حلقه حکومت منطقه کلانشهری درون طیفی از منطقهگرایی، قرار میگیرد.
Institutional organizing of metropolitan regions is one of the controversial topics in political science, regional economics, and regional management that many problems in the management of metropolitan regions depends on it. This study with recognizing new need for global processes as well as isolated thoughts, policy- program segregation, functional segregation and territorial segregation metropolitan regions in Iran, has studied the structure of this system (metropolitan regions). In fact, this article with analytical method analyze management structure of metropolitan regions, and investigate modern and optimal structure for metropolitan regions. The results indicates vacuum of metropolitan regions management and the need for a restructuring at the local and provincial governments for formation of this management level, that this restructuring can be described as government of metropolitan region within a range of regionalism
خلاصه ماشینی:
برنامـه پـنجم توسعه نیز درزمینه تسهیل برنامه ریزی و مـدیریت منطقـه ای ازمنظـر آمـایش سـرزمین توجـه داشته اند اما از توجه روشن و صریح به منـاطق کـلان شـهری ، اصـلاح سـاختارو تشـکیلات نهادهای اجرایی مناطق کـلان شـهری و سـازوکارهای مـدیریتی آن تهـی اسـت و بـه نـوعی میتوان اذعان کردبه رغم اینکه دربرنامه های توسعه فصل مجزایی تحت عنـوان اصـلاحات ساختاری گنجانده شده است اما در خلال این اصلاحات ساختاری از واقعیتی به نـام منطقـه کلان شهری و مدیریت آن غفلت شده و این امر به نادیده گرفته شدن مسائل و چـالش هـای آن نیز منجر شده است .
الگوی مدیریت مناطق کلان شهری ایران در چارچوب رهیافت نومنطقه گرایی بررسی تطبیقی قلمروو محدوده مدیریت توسعه فضایی و تقسیمات سیاسی نشان از وجود تفرق نهادی ـمدیریتی در مدیریت دارد؛ بدین شرح که نظام تقسیمات کشوری و جایگاه مناطق کلان شهری شامل سطوح خرد منطقه ای شهرستان ، بخش ، دهستان و سطوح محلی شهرو روستامیشود که سازمان هاو نهادهای مدیریتیـحکومتی گوناگون با رویکرد بخشی به برنامه ریزی و اجرای آن مشغول هستند.
مروری بر تجارب مورد بررسی در برخی از مناطق کلان شهری جهان و مطابقت آن با شرایط ایران وبه طور ویژه ناکامی و مسکوت ماندن طرح های مجموعه شهری، نشان می دهد که ایجاد سطح نوین و رسمی از مدیریت در این مقیاس که مبتنی برشرایط حاکم اجتماعی، اقتصادی و سیاسی منطقه باشدو نیز با مشارکت حداکثری کنشگران و ذی نفعان منطقه ای در سایه آموزه های نومنطقه گرایی همراه باشد، میتواند به مثابه پاسخی کارآمد در نظام حکومت کلان شهری مطرح شود.