چکیده:
دستاوردهای فکری و اعتبارات اجتماعی از قبیل اختراعات، علائم تجاری و... با اینکه به سختی بهدست میآید، اما به مدد وسایل صنعتی و مکانیکی به راحتی تقلیدپذیر و قابل تکثیر و توزیع است، نتیجه این وضعیت آن است که منافع مادی و اقتصادی داراییهای معنوی، در دست تکثیرکنندگان و تقلیدکنندگان قرار میگیرد و چنانچه پدیدآورنده حمایت نشود، چهبسا کسی حاضر نشود اندوختههای خود را به راحتی در اختیار دیگران قرار دهد. بنابراین باید راهی یافت که اندیشمندان و تولیدکنندگان داراییهای معنوی، حاضر باشند دستاورد خود را در اختیار دیگران قرار دهند. جهت تشکیل یک بازار سازمان یافته برای حمایت و انتقال داراییهای معنوی لازم است تا قراردادهای نقل و انتقال این داراییها تنظیم شود. از آنجایی که قانون حاکم بر نظام جمهوری اسلامی ایران بر مبنای فقه امامیه تنظیم میگردد لازم است تا ابتدا نظرات مراجع و فقهای شیعه را در خصوص مشروعیت این داراییها بررسی نموده، سپس راهکارهای فقهی متناسب با نظرات فقها را استخراج نموده و با فضای بازار سرمایه تطبیق نماییم. پرسش این پژوهش آن است که حکم شرعی داراییهای معنوی چیست و معاملات داراییهای معنوی از طریق چه قراردادی ممکن میباشد؟ روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج این پژوهش نشان میدهد که میتوان در قالب عقودی چون هبه معوضه و اجاره اشخاص، داراییهای معنوی را به شیوههای مختلف واگذار نمود و برای آن بازار سازمان یافته تشکیل داد.
Intellectual achievements and social credits such as inventions, trademarks, etc., though being difficult to obtain, can easily be imitated and reproduced and distributed with the help of mechanical and industrial equipment .The result of this situation is that the material and economic benefits of intellectual property are extended to reproducers and if the originator is not supported, it will be highly improbable for anybody to give up his work to others. To counteract this, we must find a way that scholars and producers of intellectual property also benefit from their assets. To form an organized market which could support and transfer the intellectual property, it is necessary to provide related contracts for these assets. Since the law governing the Islamic Republic of Iran is based on Shia viewpoint, first it is necessary to review the ideas of Shia scholars about the legitimacy of these assets and then extract juridical solutions and adapt them with the capital market. The question of this study is about the religious decrees concerning intellectual property and the kind of contracts governing its transference. The research method has been descriptive/ analytical and the results show that we can, in the form of contracts such as gift against gift or lease agreement, transfer intellectual property and form an organized market for it.
خلاصه ماشینی:
الگوی انتقال داراییهای معنوی به صورت قطعی یا اجازه بهرهبرداری: در این مدل ابتدا صاحب دارایی به یکی از شرکتهای دارای مجوز مشاور عرضه در زمینه داراییهای معنوی مراجعه می نماید و تواناییهای دارایی معنوی خود را تشریح مینماید، مشاور عرضه تواناییهای فرد و منافع متصور از دارایی معنوی را بررسی مینماید، در صورت کامل بودن مدارک و اطلاعات، صاحب دارایی درخواست واگذاری و انتقال قطعی و همیشگی همه حقوق ناشی از ثبت دارایی فکری یا اجازه بهرهبرداری و استفاده از دارایی را براساس دستورالعملهای لازم به فرابورس ارسال مینماید، پس از أخذ موافقتهای لازم، مشاور عرضه به وکالت از صاحب دارایی معنوی، متقاضیان این توانایی را در جریان منافع متصور از دارایی معنوی قرار میدهد، سپس از طریق بازار ایده فرابورس تهران مشخصات دارایی معنوی در تابلو قرار داده میشود، شرکتها و اشخاص متقاضی، در عوض تملیک دارایی معنوی یا اجازه بهرهبرداری از آن، مالی را که مشاور عرضه از ارزشگذاری دارایی معنوی معین نموده به صاحب دارایی معنوی هبه مینمایند و مالک و صاحب دارایی معنوی و منافعآن گردند.