چکیده:
شهرها و منطقه‌های خلاق رشد اقتصاد کشور را باعث می‌شوند. نظریه‌های مختلفی دربارﮤ ارتباط بین خلاقیت در شهرها و منطقه‌ها و رشد اقتصادی شهرها و منطقه‌ها مطرح شده است؛ ازجمله این نظریه‌ها باید به نظرﻳﮥ خوشه‌ای‌شدن، نظرﻳﮥ سرماﻳﮥ انسانی و نظرﻳﮥ طبقه خلاق اشاره کرد. این نظریه‌ها مطرح می‌کنند که معیارهای خلاقیت در شهرها و منطقه‌ها، رشد اقتصادی را باعث می‌شود. به همین علت شناخت معیارها و شاخص‌هایی که در خلاقیت هر شهر تأثیر دارند بسیار حائز اهمیت است. براین‌اساس مطاﻟﻌﮥ حاضر شاخص‌های تأثیرگذار بر خلاقیت کلان‌شهرهای ایران را معرفی و بررسی می‌کند. برپاﻳﮥ مطالعه‌های صورت‌گرفته در گذشته و مصاحبه‌های انجام‌شده با متخصصان این حوزه، 111 شاخص (معیار) تأثیرگذار بر خلاقیت شهرهای ایران شناسایی و معرفی شده‌اند. از این تعداد، به علت نبود اطلاعات و آمار کافی، در این مطالعه 88 شاخص استفاده شده است. در ادامه برای رتبه‌بندی کلان‌شهرها از روش تاپسیس اصلاح‌شده استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد کلان‌شهر تهران براساس وزن (5/0، 5/0)، دارای بیشترین خلاقیت است که برابر با 06/0 است. کلان‌شهر مشهد و تبریز به‌ترتیب در رتبه دوم و سوم و کلان‌شهر کرج در رتبه آخر قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
تعیین شاخص‌های شهر خلاق و رتبه‌بندی کلان‌شهرهای ایران براساس معیارهای شهر خلاق: با استفاده از روش تاپسیس اصلاح‌شده چکیده شهرها و منطقه‌های خلاق رشد اقتصاد کشور را باعث می‌شوند.
نظریه‌های مختلفی دربارﮤ ارتباط بین خلاقیت در شهرها و منطقه‌ها و رشد اقتصادی شهرها و منطقه‌ها مطرح شده است؛ ازجمله این نظریه‌ها باید به نظرﻳﮥ خوشه‌ای‌شدن، نظرﻳﮥ سرماﻳﮥ انسانی و نظرﻳﮥ طبقه خلاق اشاره کرد.
به همین منظور در پژوهش حاضر تلاش بر این است شاخص‌ها و معیارهای تأثیرگذار بر خلاقیت در کلان‌شهرهای ایران معرفی و بررسی شود؛ سپس با استفاده از روش تاپسیس اصلی و همچنین تاپسیس اصلاح‌شده، کلان‌شهرهای ایران، یعنی شهرهایی با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر، به‌لحاظ خلاقیت رتبه‌بندی شود.
مؤذنی (1389) شهرهای خلاق و نوآور و عمده‌ترین ﺟﻨﺒﮥ آن، یعنی حضور سرماﻳﮥ انسانی خلاق (طبقه خلاق) را بررسی کرده است؛ همچنین دربارﮤ برخی بسترها و زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی تأثیرگذار بر ایجاد و ابقای این شهرها و منطقه‌های مدنظر مطالعه کرده و به این نتیجه رسیده است که در ایران برابری اجتماعی، یکی از متغیرهای شهر خلاق، با خلاقیت و نوآوری رابطه‌ای مثبت دارد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد شهر تهران باوجودِ داشتن ظرفیت‌های فراوان در مقایسه با شهرهای مطالعه‌شده، با ضریب (957/0)Q در رتبه آخر قرار دارد و در بیشترِِ شاخص‌ها به‌ویژه در امکانات گردشگری برای گردشگران بین‌المللی، درصد افراد شاغل در فعالیت‌های پژوهش و توسعه، درصد کاربران اینترنت و اینترنت با سرعت عالی، درصد افراد خارجی ساکن در شهر، آزادی و سانسور مطبوعات، ضریب جینی و مشارکت در انتخابات گذشته وضعیت مناسبی ندارد.
"Creative class and regional growth: empirical evidence from seven European countries", Economic Geography, 85, 391–423.
(
, 
, 
)
