چکیده:
تاثیر ادبیّات متعهّد انتقادی در فضای سیاسی– اجتماعی معاصر و بویژه پس از انقلاب، غیر قابل انکارست و در این تاثیرگذاری، نقش طنز، بعنوان گونه ای از ادبیات انتقادی، پررنگست و"پارودی" نیز بعنوان یکی از شگردهای طنزپردازی، در این حوزه، کارکرد برجسته ای دارد.
پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا میتوان "پارودی" را ویژگی سبکی طنز سیّدابراهیم نبوی دانست؟ مهمترین مشخّصه طنز نبوی- یکی از چهره های شاخص در زمینه ادبیات انتقادی پس از انقلاب – بهره گیری از پارودی در انواع لفظی، صوری و مضمونی آنست. وی از این تکنیک برای بیان انتقادهای سیاسی– اجتماعی و انتقال افکار خود به خواننده بهره میگیرد. نتیجه پژوهش نشان میدهد که نبوی بیشتر بر فرمها و قالبها تکیه دارد تا بر اثری مشخّص از یک شاعر یا نویسنده ای بزرگ و همین امر، اثرش را به اثری دست دوم تبدیل میکند. دیگر اینکه افراط نبوی در استفاده از این شگرد – با وجود زبان ساده و روان، قلم توانا و بیان گیرایش آثار طنزآمیز وی را یکدست و یکنواخت کرده، گاه تا سطح هزل تنزّل میدهد. نکته قابل تامّل دیگر، مهر تاریخ مصرفی که نبوی با پرداختن به موضوعات خاص بر پیشانی آثارش زده، نیز سرنوشت محتوم فراموشی را بیش از پیش برای آثار او – سوای سبک نگارش وی- رقم خواهد زد.
The impact of critical committed literature on the contemporary political and social expanse especially after revolution is undeniable and in this effect, the role of satire as a form of literary criticism is highlighted and "parody" as a comedian techniques in this field, has an outstanding performance. This study answers the question of whether "parody" is Ebrahim Nabavi's comic stylistic feature? The most prominent characteristic of Nabavy`s humor- one of the figure in critical literature after the revolution - is the use of parody in a variety of verbal, visual and thematic aims. He used this technique to express his social and political criticism and to express his thoughts to the reader. Research results show that Nabavi relies on forms and templates rather than a book of a special writer or poet and that makes his work turn in to a second handed work. His extreme usage of this technique despite his simple language٬ his mighty pen and good ability to express humor make his work monotonous and sometimes degraded it to the level of humor. Another point worth pondering is that specific issues he paid attention as well as his stylistic way of writing he sealed on the forehead of his works inevitably caused them to be forgotten
خلاصه ماشینی:
طنز نیز که ریشه در باورهای مردم دارد و از زبان عامه بهره میگیرد و جزو ادب غیر رسمی محسوب میگردد، از این قاعده مستثنا نیست و مورد بیمهری ادب رسمی واقع شده و برغم ارزشها و فایده های گوناگون و فراوان آن مورد توجه لازم و جدی پژوهشگران قرار نگرفته است .
پارودی به اثری گفته میشود که از شیوه های جدی و ویژگیهای خاص یک اثر ادبی مشخص یا سبک منحصر به فرد یک نویسنده یا ویژگیهای سبکی و دیگر عناصر یک نوع ادبی جدی تقلید میکند و با بکارگرفتن این سبک برای یک موضوع کم مایه یا مضمون خنده دار که هیچ گونه تناسبی با آن اثر جدی ندارد، اثر نخستین را خدشه دار میسازد٢.
مطالعه پارودی در آثار نبوی، به این دلایل اهمیت دارد که دو اثر وی بطور مستقل از نوع پارودی است و نیز، او پارودیهای پراکنده خویش را در انواع قالبها و شیوه ها با انگیزه سیاسی_اجتماعی ساخته است .
پارودی از آگهیهای مناقصه ، فروش ، تبلیغات و اطلاعیه ها " استثنایی، دیدنی ، اکازیون " مطلبیست که برای نمونه از "چهلستون " انتخاب شده است : " در راستای اینکه مرحلۀ دوم انتخابات بزودی برگزار میشود و در همین راستا این احتمال وجود دارد که قرار باشد تبلیغات در اندازه های کوچک انجام شود و با عنایت به اینکه نقش تبلیغات در انتخاب از اهم امور محسوب میشود، پیشنهاد میکنیم از فروشندگان اتومبیل برای تبلیغات نامزدها استفاده شود.