سبک شناسی و بلاغت ارائة گفتار در داستان پیرچنگی مثنوی مقاله

نویسنده: علی نژاد، حسن ؛ پورنامداریان، تقی ؛

سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) پاییز 1394 - شماره 29 ، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎12 صفحه - از 261 تا 272 )

کلیدواژه ها: بلاغت سبک شناسی بازنمایی گفتار داستان پیرچنگی گفتار مستقیم

چکیده:

بلاغت را «مطابقت سخن بمقتضای حال گوینده و مخاطب » تعریف میکنند که اغلب گوینده و مخاطب بیرون از جهان اثر ادبی موردنظر است . اما در بلاغت داستان ، مطابقت با اقتضای احوال اشخاص در درونیترین لایه جهان داستان مورد نظر است ؛ یعنی مقتضای حال اشخاص چگونه در گفتار شخصیتها محاکات شده است ؟ بخش زیادی از یک داستان را بازنمایی گفتار شخصیتها شکل میدهد. بلاغت داستان ایجاب میکند که شخصیتها در جهان داستان ، مطابق با حال گوینده ، کلام و مخاطب سخن بگویند. فرض بر اینست که در داستان پیرچنگی، با انگیزش واقعگرایانه ، گفتار شخصیتها مطابق با مقتضای حال خود و دیگر شخصیتها بازنمایی و محاکات شده است نه اینکه اشخاص جهان داستان همه با زبانی یکدست و گاه ادیبانه و یکسان با زبان شاعر سخن بگویند. در این داستان ، بلاغت گفتار شخصیتهای خدا، عمر و پیرچنگی، مطابق با مقتضای حال است و لحظات حساس داستان با گفتار مستقیم و گفتار مستقیم آزاد بگونه ای نمایشی محاکات شده است .

خلاصه ماشینی:

لحن کلام خدا امری است که متناسب با خالقی مقتدر است و از طرف دیگر سرشار از لطف است هم در خطاب قرار دادن عمر و هم توصیف پیر: بانـــگ آمـــد مـــر عمـــر را کـــای عمـــر بنــــــدة مــــــا را زحاجــــــت بــــــازخر بنــــده ای داریــــم خــــاص و محتــــرم ســـوی گورســـتان تـــو رنجـــه کـــن قـــدم ای عمـــر برجـــه ز بیـــت المـــال عـــام هفتصــــد دینــــار در کــــف نــــه تمــــام پــیش او بــر کــای تــو مــا را اختیــار ایـــن قـــدر بســـتان کنـــون معـــذور دار اینقـــــدر ازبهـــــر ابریشـــــم بهـــــا خــرج کــن چــون خــرج شــد اینجــا بیــا در اینجا لطف بیکران خداوند نسبت به پیر تنها از زبان خداوند است که همه را اقناع میکند، در غیر اینصورت به هیچ راویی نمیتوان اعتماد کرد که آیا پیرچنگی بعد از عمری مطربی میتواند «بندة خاص خدا» شود؟ ولی وقتی بطور مستقیم از زبان خدا شنیده میشود، چون آیه های قرآن ، بدون احتجاج قابل پذیرش است . هنگامیکه پیرچنگی از زبان خدا توصیف میشود، آنقدر عظمت دارد که عمر در گورستان چندین بار از بالای سر او میگذرد شک ندارد که امکان ندارد پیر چنگی بندة خاص خدا باشد و این تردید را با خود تکرار میکند: «پیر چنگی کی بود خاص خدا». در بیت ٣٢ به شیوة کلام غیرمستقیم آزاد، چشم انداز عمر توصیف میشود که بسی دور گورستان روانه شده ؛ اما تنها و تنها آن پیر آنجا بوده و عمر کوچکترین ذره ای هم شک نداشته که امکان ندارد، پیرچنگی بندة خاص خدا باشد.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت