چکیده:
زمینه و هدف: ترس از جرم یکی از مهمترین اشکال احساس ناامنی است که اثرات منفی بر کیفیت زندگی شهروندان دارد. براساس ادبیات مطالعاتی موجود، بهطور کلی زنان بیش از مردان با مسئله ترس از جرم مواجهاند. این مسئله در حوزه مطالعات شهری، زیستپذیری و سرزندگی اجتماعی فضاهای شهر را دچار اختلال میکند. پژوهش حاضر به تحلیل فضایی ترس از جرم در محدوده شهری منطقه 12 شهرداری تهران میپردازد. روش: پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و براساس نحوه گردآوری دادهها، توصیفی- پیمایشی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد «تاندوگانا و ایلهان» درباره ترس از جرم در فضاهای عمومی شهری است. جامعه آماری، زنان ساکن در منطقه 12 شهرداری تهران است. براساس جدول مورگان، حجم نمونه برابر با 384 نفر محاسبه شد. دادههای به دست آمده با استفاده از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی از جمله تی تکنمونهای و تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که متغیرهای سن، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، وضعیت شغلی و سطح درآمد خانوار به درجههای مختلف، سبب ایجاد تفاوت معنادار در ترس زنان از جرم در برخی از فضاهای شهری در موقعیتهای زمانی و مکانی مختلف میشود. در میان عوامل تاثیرگذار بر ترس از جرم، تجربههای تعرض کلامی، تعرض دیداری و مورد تعقیب قرار گرفتن، از بیشترین فراوانی برخوردارند. به لحاظ زمانی، شدت ترس از جرم در شب نسبت به روز بیشتر است. به لحاظ مکانی نیز شدت ترس از جرم در پارکها و فضاهای سبز بیشتر از سایر فضاهای عمومی شهری است. نتیجهگیری: هرچه احساس ناامنی و ترس از جرم در فضاهای عمومی شهری افزایش مییابد، آزادی فردی بانوان بیشتر مختل شده و مانع استفاده آزادانه آنها از فضاهای مختلف شهری میشود؛ از جمله این که در ساعات شب تمایل آنها به حضور در فضای شهر کاهش مییابد، از فضاهای خلوت شهری کمتر استفاده میکنند، به ندرت تنهایی به پارک و مکانهای تفریحی میروند و از رانندگی در مسیرهای خلوت پرهیز کنند. نتایج پژوهش، ضرورت ارتقای شاخصهای امنیت فضاهای عمومی شهری در منطقه 12 شهرداری تهران را آشکار میسازد