چکیده:
بزرگسالان همواره، به‌دلایل و منظورهای گوناگون، پی یافتن راهکارهایی برای ورود و تاثیر بر ذهنیات و دنیای درونی کودکان می‌پویند. ادبیات و شعر، با اشکال، گونه‌ها، تکنیک‌ها و عناصر ادبی و هنری مختص خود، یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین دستاوردهای بشری در این زمینه به‌شمار می‌آید. سخنوران، پابه‌پای علمای تعلیم و تربیت، پیوسته مرجع تولید آثاری ماندگار و پرنقش در حوزه‌های مختلف پرورش ابعاد شخصیتی و مهارتی کودکان بوده‌اند. در این میان، از بین عناصر ادبی و شعری، از جهت تاثیرگذاری بر جهان ذهنی کودک، تصاویر شعری نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. این مقاله، در جستجوی نحوه اثرگذاری تصاویر تخیلی و ادبی موجود در اشعار آموزش‌محور مصطفی رحماندوست بوده است. برای این‌کار، ابتدا انواع مفاهیم آموزشی و سپس اشکال و ویژگیهای تصاویر استفاده شده در هریک از موضوعات آموزشی در اشعار رحماندوست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. کارکردهای حسی این تصاویر همراه با تواناییهای تجربی، عاطفی و تخیلی عامل تاثیرگذاری در پرورش مفاهیم تربیتی مد نظر شاعر در این دسته از اشعار است.
For a variety of reasons and purposes, adults always are looking for ways to enter and influence the imagines and the inner world of the children. Literature and poetry along with their forms, genres, techniques, and their specific literary and artistic elements, are considered as one of the oldest and most important human achievements in this field. Orators along with education scholars consistently have been the reference for the production of indelible and precious works in various fields with regard to fostering personality and skills dimensions of the children. In the meantime, considering the literary and poetic elements, poetic images play an important role with regard to affecting the mental world of the children. This article has investigated the effects of literary and imaginative images in Mostafa Rahmandoust teaching-cantered poetry. In order to meet this aim, first various kinds of educational concepts and then forms and features of those images which have been used in each of the educational topics in the Mostafa Rahmandoust poetry were analyzed. The results indicate that poetic images can play a significant role in indirect transfer of educational and cultural concepts in children poetry. The emotional functions of these images along with experimental, emotional, cognitive and imaginative abilities are effective factors in development of poet's intended cultural concepts in the kind of poetry.
خلاصه ماشینی:
این اشعار ما را مطمئن میکند که شناخت یافتن بر جهان و پدیده های آن از طریق شعر، از حیث تحریک قوای حسی و ذهنی کودک، بسیار جذابتر و مؤثرتر است و ذهن کودک را برای دریافتهای علمی و فلسفی و زیباییشناختی در باب جهان فعالتر خواهند ساخت : «کی سبزه و درخت و میوه ها رو آفریده ؟/ برای باغ رنگارنگ لباس نو خریده / خدا، خدای خـوب مـا/ دوست تمام بچه ها» (از آسمون تا اینجا، رحماندوست : ١٠).
به شـعر درآوردن ایـن حسـیات انسانی و بیان آن در قالب تصاویر زنده و جاندار از مسـائل آشـنا و کـاملا محسـوس و عینـی بـرای کودک، او را برای حیات عاطفی سالمتر آماده میسازد و سرچشمه های عواطف انسانی را نسـبت بـه خود، انسان ، جهان و خالق جهان در قلب کودک جاری میسازد: «گاه ابری، گاه روشن / مادر من آسمان است / غنچۀ لبخند مادر/ خندة رنگین کمان است / مادر من یک درخت است / شاخۀ دستش چه دارد؟/ میوة شیرین بسیار/ دامنی دارد پر از گل / مثل گلهای بهاری/ نغمۀ لالایی او/ مثل آواز قناری/ توی خانه ، مادر من / دائما مشغول کار است / خانه از او پرنشاط است / مادرم فصل بهار است » (پرنده گفت به به ، رحماندوست : ١٢).
(
, 
, 
)
