چکیده:
بررسی درونمایه که همان فکر مسلط بر هر عمل ادبی, داستانهای کودک و نوجوان از اهمیت خاصی برخوردار میباشد, چرا که کشف درونمایه یا مضمون باعث شناخت بهتر عمل داستانی و شخصیتهای آن میشود و در نهایت فهم عمیقتر کلام نویسندگان را در پی دارد. در این مقاله سعی شده با خواندن هجده اثر داستانی کودک و نوجوان که در دو دهه چهل وپنجاه نوشته شده، درونمایه آثار آن دوره به دست آید. بررسی هجده اثر بر اساس یک رویکرد تحلیلی از محتوا انجام شده است که نتیجههای حاصل از آن درونمایهها شامل درونمایههای شکاف طبقاتی 33,33٪, سیاسی 22,22٪, ماجراجویی 11,11٪, تلاقی حماسه و عرفان ٪11,11, کار جمعی 11,11٪, ودرونمایه مذهبی و تربیتی سرگرم کننده هر دو تنها با یک داستان 5,5٪ بوده است.
Social and political conditions of each period have molded and characterized its literature. Analyzing the literature in a historical period is only possible through scrutinizing the literature of the time. Examination of the themes which is indeed the main idea behind every literary work, including juvenile literature, is of utmost importance due to the fact that thorough understanding of the theme or content facilitates the perception of the story line and its characters which in turn helps the comprehension of the authors’ mentalities.In this study, eighteen juvenile stories from eleven authors have been considered as a mean of understanding the themes of the literary works of the mentioned period. All the eighteen stories which have different themes have been studied from the same analytical standpoint and results have been concluded from class gap, political, adventure, combination of epic and mysticism, group work, and educational and religious themes both in one story only. The results indicate that in the both aforementioned decades the main attention has been devoted to class gap, political, combination of epic and mysticism, contribution, and adventure themes respectively, while despite their importance, other themes have not been paid the attention they deserved by authors.
خلاصه ماشینی:
داستانهایی که مورد بررسی قرار گرفته , عبارتند از: ١- سیبو و سار کوچولو, گروه سنی (ج , د), ٢- گل بلور و خورشید, گروه سنی : (ج ), ٣- روزنامۀ دیواری مدرسۀ ما, گروه سنی : (د، هـ), ٤- اولدوز و کلاغها, گروه سنی (ج , د), ٥- پسرک و رویا, گروه سنی : (ج , د), ٦- بستور, گروه سنی (د, هـ), ٧-کلاغها, گروه سنی (الف , ب ), ٨- دور از خانه , گروه سنی (ب و ج ), ٩- پهلوان پهلوانان , گروه سنی (ج ), ١٠- سیل , گروه سنی (د و هـ), ١١- وقتی یکی شویم , گروه سنی (ب , ج ), ١٢- مثل عاشورا, گروه سنی : (ج , د), ١٣- پسرک لبو فروش , گروه سنی : (ج ، د), ١٤- ٢٤ ساعت در خواب و بیداری , گروه سنی : (ج ، د, هـ), ١٥- اولدوز و عروسک سخنگو, گروه سنی : (ج ، د), ١٦- درخت خشک و باغ پر گل , گروه سنی : (ج ), ١٧- ماهی سیاه کوچولو گروه سنی (ج , د) و ١٨-داستان یک شیر واقعی گروه سنی : (ج , د).
بندهائی از داستان که خود, حالت تفسیر یا اظهار نظر دارند, مثل عنوان در بحث از درونمایه اهمیت خاص مییابند» (عناصر داستان , اسکولز, ص ٢٣-٢٤) علاوه بر این «لحظۀ کلیدی , نقطۀ اوج و تأکیدهای نمادین نیز شواهد خوبی برای یافتن معنای داستان به شمار میروند (مبانی داستان کوتاه , ص ٣٢) ٢-٣- زندگینامه نویسندگان : ابراهیمی , نادر: نادر ابراهیمی قاجار کرمانی ، نویسنده ، مترجم ، ویراستار و کارشناس ادبیات کودکان در ١٤ فروردین سال ١٣١٥ در تهران به دنیا آمد.