چکیده:
بحث درباره «منزلگاه شهید بلافاصله پس از شهادت و پیش از رستاخیز» از موضوع های مورد توجه محققان دینی همچون: متکلمان، مفسران و مستشرقان بوده و این توجه ویژه، منجر به تالیف آثاری در این زمینه گردیده است؛ «ویم ریون» (مستشرق معاصر) در مقالهای که تحت عنوان «شهید» در دایرةالمعارف قرآن به چاپ رسانده، درباره منزلگاه شهیدان، نظراتی را مطرح و تحلیل کرده است؛ در این نوشتار، «جایگاه بلافاصله شهید پس از شهادت» در بستر آیات قرآن و احادیث معتبر بررسی و نظری مستند ارائه میشود؛ سپس دو دیدگاه «ریون» در این موضوع، که دارای مبنای روایی است،بیان شده و پس از بررسی صحت استناد آن و باتکیه بر نظریه برگزیده، به تحلیل محتوایی آن پرداخته می شود؛ در نهایت نوشتار حاضر به نقد دیدگاه سومی پرداخته که «ریون» آن را پذیرفته و اساس آن را روایتی میداند که نام آن را «طائر» گذارده است؛ با نقد این روایت از طرق عقلی، نقلی و تاریخی کشف می شود که روایت مذکور بهدلیل داشتن نشانه هایی از مسئله تناسخ و همچنین تناقض این روایت با روایات دال بر جسم مثالی و تناقض با جایگاه و کرامت شهید و نیز بهعلت داشتن آثاری از عقاید انحرافی فرقه زیدیه، ساختگی و جعلی است.
خلاصه ماشینی:
، ممکن است برای افرادی همچون ریون شبهه ایجاد کند که آیا شهدا پس از مرگ در «بهشت جاویدان» هستند یا در نزدیکی بهشت؟ آنچه ریون را به مسئلۀ داخل بهشتبودن شهید پس از شهادت سوق میدهد، عباراتی همچون «فی الجنة» در آیات و روایات است؛ اما دلایلی وجود دارد که حضور شهیدان پس از شهادت در «بهشت جاودان» را نفی کرده و ثابت میکند که شهید در بهشت برزخی بوده و در روز قیامت به همراه دیگر بهشتیان وارد بهشت جاودان خواهند شد؛ در ذیل به دو دلیل اشاره میشود: دلیل اول: واژه «جنة» مطلق است و افزون بر اشاره به بهشت جاودان، به بهشت برزخی نیز اشاره دارد؛ در روایتی چنین آمده است: علی بن إبراهیم عن أبیه عن ابن أبیعمیر عن محمد بن عثمان عن أبیبصیر عن أبیعبدالله؟ع؟ قال: سألت أباعبدالله؟ع؟ عن أرواح المؤمنین فقال فی حجرات فی الجنة یأکلون من طعامها و یشربون من شرابها و یقولون ربنا أقم الساعة لنا و أنجز لنا ما وعدتنا و ألحق آخرنا بأولنا؛ الکافی، ج3، ص244.