چکیده:
نظام شهری از دیدگاه فضایی به معنای نحوه استقرار و توزیع جمعیت شهرها است و از لحاظ اقتصادی، نظام حمل و نقل و ارتباطات بین شهرها، عملکردهای پایه ای آنها را معنا می دهد. لذا شناخت چگونگی نظام شهری و تغییرات آن در یک منطقه می تواند در حل بسیاری از مسایل موثر است.
در این پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی و مدل های متعدد، به بررسی وضعیت تمرکز شهری استان هرمزگان در ارتباط با آسیب پذیری ناشی از زلزله پرداخته شده است و چگونگی تاثیر این تمرکز بر افزایش آسیب پذیری شهرهای استان در مقابل خطر زلزله را بررسی می کند. نتایج این بررسی به صورت زیر است:
1.بر اساس داده های تاریخی، داده های لرزه خیزی و وجود گسل ها متعدد، احتمال خطر زلزله در استان هرمزگان، بسیار زیاد است.
2.شاخص تمرکز شهری در استان هرمزگان در سال های 1385- 1345 به سمت عدم تعادل حرکت کرده. عمده جمعیت در شهر بندرعباس (نخست شهر)، تمرکز یافته است، بنابراین تعیین ضریب آسیب پذیری شهر بندرعباس می تواند عاملی در کاهش تلفات جانی و مالی احتمالی باشد.
3.در دوره مورد مطالعه، روند تراکم و تمرکز جمعیت، بدون توجه به خطر بسیار زیاد زلزله در استان، یک روند افزایشی است.
خلاصه ماشینی:
تمرکز شهری و افزایش آسیب پذیری ناشی از زلزله نمونه مورد مطالعه : شهرهای استان هرمزگان دکتر صفر قائدرحمتی ١، مهدی عسگری ٢، لیلا سلطانی چکیده نظام شهری از دیدگاه فضایی به معنای نحوة استقرار و توزیع جمعیت شهرها است و از لحاظ اقتصادی، نظام حمل و نقل و ارتباطات بین شهرها، عملکردهای پایه ای آنها را معنا می دهد.
نمونة آن استان هرمزگان در جنوب کشور ایران می باشد که با بزرگ شدن جمعیت و تعداد شهرها، باعث کاهش ضریب ایمنی و افزایش خسارتهای بسیار زیاد ناشی از زلزله های احتمالی شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) گرفته در ارتباط با تمرکز شهری و آسیب پذیری ناشی از زلزله تعداد شهرهای این استان از٢١ شهر به ٣١ شهر افزایش یافت که رشد بیش از ١٤٧درصدی را نشان می دهد.
جدول ٣: محاسبه میزان ضریب کشش پذیری شهرهای استان هرمزگان (رجوع شود به تصویر صفحه) نتیجه گیری بر اساس تحلیل های صورت گرفته ، نتایج نشان می دهد؛ در دهة اخیر تعداد شهرستان ها، شهرها و بخش های استان هرمزگان رشد بسیار زیادی داشته و این حاکی از رشد جمعیت و تمرکز بیش از حد جمعیت در این استان است و این در حالی است که با توجه به سوابق زلزله های تاریخی ، پیشینه لرزه خیزی و گسل های متعدد، استان هرمزگان از استان های با لرزه خیزی بالا است .