چکیده:
باد نعمت خدادادی و به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو، برای جایگزین شدن سوخت های فسیلی از جایگاه ویژه ای طی سال های اخیر برای محققان برخوردار بوده است. استان سمنان با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود شرایط مناسب را برای انجام پژوهش در این زمینه داراست. هدف از این پژوهش توان سنجی استفاده از باد با رویکرد اقلیمی به منظور راه اندازی نیروگاههای بادی در منطقه سمنان می باشد. روش تحقیق ابتدا. برای فازی سازی معیارها نقاط کنترل و نوع تابع فازی برای هر یک از لایه ها (سرعت باد، سرعت باد غالب، فشار، دما، شیب، ارتفاع، مناطق حفاظت شده، کاربری اراضی...) براساس درجه بندی عضویت آنها در محدوده ی صفر الی یک در نرم افزار ادریسی مشخص گردید. سپس با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم-افزار Expert choice پیاده سازی گردید. سپس از نرم افزار ArcGIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه-ها استفاده شد و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، استان سمنان، از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردیدند. نتایج نشان داد مناطق با درجه عالی جهت احداث نیروگاه بادی در منطقه شامل محدوده شمال در ایستگاه دامغان با مساحتی بالغ بر 70/343301 هکتار یا 54/3 درصد قرار دارد. علاوه بر این، مناطق با درجه خوب با مساحتی بالغ بر 32/2279250 هکتار یا 43/23 درصد از سطح منطقه مورد مطالعه، شامل ایستگاه های بیارجمند، جنوب غربی شاهرود (ایستگاه نماینده: شاهرود)، دامغان و شمال گرمسار (ایستگاه نماینده: گرمسار) می باشد.
خلاصه ماشینی:
یافته های تحقیق نتایج حاصل از استانداردسازی نقشه های معیار در منطق فازی در این تحقیق ، زیرمعیارهای موثر در پتانسیل سنجی احداث نیروگاه بادی براساس جدول ٢، با در نظر گرفتن انواع توابع فازی و نیز نقاط کنترل معرفی شده از سوی کارشناسان مختلف و تحقیقات پیشین ، فازیسازی و استاندارد شدهاند.
در مورد مناطق حفاظت شده، رودخانه ها و گسل ها هر چه فاصله از این معیارها بیشتر باشد یعنی نوع تابع فازی افزایشی باشد، به ترتیب آسیب کمتری به محیط زیست و نیروگاه بادی خواهد رسید، چرا که امکان دارد مناطق حفاظت شده محل زندگی گونه های نادر جانوری باشد که احداث نیروگاه باعث به خطر افتادن حیات جانوری شود.
جدول ٢: حد آستانه و نوع تابع فازی جهت استانداردسازی نقشه های معیار در منطق فازی (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج حاصل از اختصاص وزن به معیارها و زیرمعیارها در این تحقیق ، این وزنها با توجه به اهمیت معیارها و زیرمعیارها در مقابل یکدیگر، نسبت به هدف "پتانسیل سنجی احداث نیروگاه بادی " تعیین شده است .
در اینجا با توجه به اینکه سرعت باد اصلی ترین عامل در پتانسیل سنجی نیروگاه بادی می باشد، وزن بیشتری بخود اختصاص داده است در این معیار نیز میزان نرخ سازگاری مقایسه زوجی بین معیارها ٠/٠٧ می باشد.
در شکل ٧ وزنهای محاسبه شده زیر معیارهای، معیار زیست محیطی در نرمافزار Expert choice با ضریب سازگاری ٠/٠٠٨٧٧ ارائه گردیده است و نشانگر دقت بسیار بالای مقایسه های زوجی انجام یافته می باشد.