اثرات زیست محیطی تغییر کاربری اراضی ناشی از فعالیت های گردشگری؛ مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن مقاله

یکی از چالش های اساسی طی دهه های اخیر(1380-1390)، در نواحی روستایی کشور مساله تغییر کاربری اراضی ناشی از فعالیت های گردشگری است که تبدیل به یک چالش در سطح ملی گردیده و ابعاد گسترده ای یافته است. اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین آنها به شمار می رود. بر همین اساس، مقاله حاضر به دنبال شناخت و تحلیل اثرات زیست محیطی تغییر کاربری ناشی از گردشگری در اراضی نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن است. روش تحقیق به کار گرفته شده توصیفی- تحلیلی با استفاده از داده های عینی و ذهنی منتج از پرسشنامه تکمیل شده توسط ساکنان روستا است. داده های گردآوری شده توسط پرسشنامه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS پردازش شده اند، و بر اساس هدف و ماهیت داده ها از آزمون-های آماری تی تک نمونه ای و پیرسون بهره گرفته شد. نتایج یافته ها حاکی از آن است که ارتباط بین دو متغیر توسعه گردشگری و اثرات زیست محیطی تغییر کاربری در منطقه موردمطالعه تائید می شود اما این ارتباط از نوع معکوس است، به این ترتیب که، با توسعه گردشگری اثرات منفی زیست محیطی نسبت به اثرات مثبت آن رشد بیشتری دارند. و نیز نتایج دیگر نشان می دهد که تفاوت معناداری در بین یازده روستای مورد مطالعه در ارتباط با تاثیر گذاری اثرات زیست محیطی وجود ندارد.

در نواحی روستایی بخش مرکزی تنکابن نیز تغییر کاربری اراضی ممکن است تهدیدی به شمار آید، از این جهت که در شرایط فعلی اکثر مردم آن غالبا کشاورزند و این تغییرات در اراضی مستعد، منطقه را به سمت مسکونی سوق داده، و به موازات افزایش در درآمد فردی ، منافع ملی در زمینه اقتصاد اکولوژیک کاهش می یابد که نا بهنجاری ناشی از این رخداد تبعات غیرقابل پیش بینی را به همراه خواهد داشت . ١. آیا تغییرات کاربری اراضی ناشی از توسعه گردشگری در نواحی روستایی بخش مرکـزی تنکـابن ، پیامدهای زیست محیطی به همراه داشته است ؟ 1. (رجوع شود به تصویر صفحه) به منظور سنجش رابطه بین رشد گردشگری و اثرات زیست محیطی تغییر کاربری، با توجه به فاصله ای بودن متغیرها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است . مشاهدات میدانی نیز مبین این مدعاست که گردشگری روستایی بویژه درشکل نوین آن یعنی خانه های دوم و گردشگری روزانه در روستاهای منطقه مورد مطالعه شکل گرفته است و موجب تغییر وسیع کاربری اراضی گردید. , Sustainable Tourism Development: A Case Study of North Cyprus, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17(3), pp. (2014), Sustainable dive tourism: Social and environmental impacts The case of Roatan, Honduras. (2011), Gateway community resident perceptions of tourism development: Incorporating importanceperformance analysis into the limits of change framework. (2008), Land Use Changes: Economic, Social, and Environmental Impacts.