چکیده:
جنگ خواسته یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر می رسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. از طرفی تاسیسات و تجهیزات شهری، و منطقه ایی که بخشی از آنها زیرساخت های حیاتی، حساس و مهم کشور می باشند تمهیدات برنامه-ریزی پدافند غیرعامل در آنها صورت نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ساختار شهرک صنعتی جی در راستای پدافند غیرعامل انجام گرفته است.
در این پژوهش در جهت ارائه راهبردها از مدل استراتژیک SWOT استفاده شده و همچنین در جهت مشارکتی نمودن برنامه ریزی از تکنیک دلفی بهره گیری شده است.
نتایج تحقیق نشانگر آن است که موارد استتار، اختفاء در ساخت وسازهای شهرک و عدم پهنه بندی مناسب در کاربریها، پوشش مناسب برای سیستم مخابرات، برق، گاز و آب، حریم انتقال نیرو و تاسیسات برق، گاز و آب رعایت نگردیده، مکان یابی شهرک نیز با توجه به طرح های بالادستی ملی، منطقه ای و آمایش سرزمین انجام نشده است.
طبق نظر ساکنان و کارشناسان، سامانه مخابرات، ساختمانهای مسکونی و تجاری از مراکز حیاتی و پمپ بنزین، شبکه انتقال آب و گاز، فرودگاه، شاهراههای اصلی و راه آهن از مراکز حساس و جایگاه CNG، تاسیسات صنعتی از مراکز مهم شهرک صنعتی جی محسوب می شوند. برنامه ریزی دفاعی، شهرسازی دفاعی، پدافند غیرعامل شهری و منطقه ایی، مقررات ملی ساختمان خصوصا مبحث21، آموزش شهروندان در زمینه مقابله با بحران ها و همچنین فرهنگ سازی و افزایش روحیه شهروندان در برابر مخاطرات از راهبردهای مهم در جهت برنامه ریزی پدافند غیرعامل در شهرک صنعتی جی خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر سعی بر این دارد تا با تکیه بر اصول و معیارهای پدافند غیرعامل و الگوهای مختلف فضایی و نحوه استقرار مراکز شهری را در شهرکهای صنعتی که از مراکز استراتژیک و حساس می باشند، را مورد ارزیابی قرار دهد و برآن است تا دریابد که آیا تمهیدات لازم جهت برنامه ریزی پدافند غیرعامل در شهرک صنعتی جی مورد توجه قرار گرفته است ؟ ضرورت و اهمیت ایران جز ١٠ کشور حادثه خیز دنیاست .
پس از پایان جنگ جهانی دوم در بسیاری از کشورهای جهان، پدافند غیرعامل نوین به عنوان راهکار غیرمسلحانه در جهت کاهش آسیب پذیری تأسیسات شهری، تجهیزات زیربنایی و نیروی انسانی مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است به عنوان مثال کشوری مثل سوئیس که اصلا ارتش ندارد کلیه ابنیه های آن ملزم به ساخت پناهگاه ضدهسته ایی هستند و یا در کره شمالی مترو را در عمق زیاد می سازند و به جای یک بندر حجیم چندین بندر کوچک می سازند و یا در چین خیابانهای شانگ های و پکن را طوری طراحی کردهاند که بتوان جنگ های داخلی را به آسانی کنترل نمود، در کشورهای پیشرفته نیز هر پروژه ای قبل از اجرا بایستی جنبه های دفاعی آن سنجیده شود (پریزادی،١٣٨٩: ١٩٩).
طبق بررسی های انجام شده در شهرک مورد مطالعه ، مؤلفه های پدافند غیرعامل در مکانیابی ، جانمایی و ساخت وسازهای صنعتی (مخابرات، برق، آب، گاز و فاضلاب)، مسکونی و حریم خطوط انتقال نیرو رعایت نگردیده، همچنین عدم رعایت موارد استتار، اختفاء و پوشش مناسب در ساختمانهای حساس و حیاتی شهرک و تولیدات مهم در این شهرک خطر را دوچندان نموده و لازم می آید که در برنامه ریزیهای فیزیکی و ساماندهی های آتی این موارد ضروری مورد توجه جدی برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان شهرک صنعتی جی قرار گیرد.
(
, 
, 
)
