چکیده:
مناطق کردنشین عراق با محوریت دو حزب سنتی، اتحادیه میهنی و حزب دمکرات با توجه به فرصت هایی که بعد از فروپاشی رژیم بعث، بوجود آمد توانستند در قدرت سهیم شوند و اختیارات بی شماری را در زمینه های اقتصادی، امنیتی و سیاسی در ساختار جدید عراق به دست آورند. در ساختار جدید عراق اقلیم کردستان با محوریت حزب دمکرات در زمینه های امنیتی، اقتصادی، سیاست خارجی، قلمروخواهی و... به صورت یکطرفه عمل کرده و به جای طبعیت از الگوی تعاملی دوسویه با حکومت مرکزی عراق از الگوی تقابلی تبعیت کرده است و با حکومت مرکزی در چالش بوده است. بعد از حمله داعش به عراق دشمن مشترک از یکسو، موجب ایجاد همکاری نظامی بین اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق شد و از سوی دیگر، خلاء امنیتی بوجود آمده در مناطق مورد اختلاف موجب قلمروسازی و فروش نفت آن مناطق توسط اقلیم شده و چالش ها با حکومت مرکزی را تشدید کرده است. سیاست های تقابلی و غیرشفاف حزب دمکرات با حکومت مرکزی در زمینه های اقتصادی و امنیتی و همسویی بیش از حد به ترکیه موجب ایجاد بحران و نارضایتی سایر احزاب در اقلیم کردستان شده است و این شرایط باعث شده جهت توازن قوا در بین جریان های سیاسی با توجه به پیشینه تاریخی مشترک، اتحادیه میهنی به ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای نزدیکتر شود. این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای- اینترنتی و اسنادی به تحلیل ژئوپلیتیکی اقلیم کردستان بعد از فروپاشی داعش پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که جنگ داعش با توجه به ظرفیت های پیش آمده موجب شده که حزب دمکرات با تشدید سیاست های تقابلی با حکومت مرکزی و نزدیکی بیش از حد به کشور ترکیه و همچنین در راستای توازن قوا در ارتباط با قدرت های منطقه ای اتحادیه میهنی به سمت ایران بیشتر متمایل شود که امکان تجزیه ژئوپلیتیکی کردستان عراق بین قدرت های منطقه ای (ایران و ترکیه) بیش از پیش محتمل تر به نظر می رسد.
خلاصه ماشینی:
سیاست های تقابلی و غیرشفاف حزب دمکرات با حکومت مرکزی در زمینه های اقتصادی و امنیتی و همسویی بیش از حد به ترکیه موجب ایجاد بحران و نارضایتی سایر احزاب در اقلیم کردستان شده است و این شرایط باعث شده جهت توازن قوا در بین جریان های سیاسی با توجه به پیشینه تاریخی مشترک ، اتحادیه میهنی به ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای نزدیکتر شود.
اقلیم کردستان جزء مناطقی محسوب می شود که در وابستگی ژئوپلیتیکی قرار دارد و به علت عدم دسترسی به دریاهای آزاد جهت فروش نفت خود همواره با مشکل روبه رو بوده است و از وابستگی جغرافیایی شدید به کشورهای همسایه رنج می برد و موقعیت بسته جغرافیای اقلیم کردستان بزرگترین چالش پایدار ژئوپلیتیک آن است و پیش نیار هر گونه مبادله با جهان خارج جلب همکاری کشورهای پیرامونی به ویژه ایران و ترکیه به عنوان دو قدرت منطقه است (زبیاکلام ، ٦١:١٣٩٠).
همچنین با شکست نیروهای عراقی از داعش در مناطق سنی نشین و همچنین مناطق مورد مناقشه کردها با حکومت مرکزی عراق این فرصت پیش آمد که کردها بعد از پر کردن خلاء امنیتی و حاکمیت بر آن مناطق به فروش نفت آن مناطق مبادرت بورزند و تولید نفت خود را بالا ببرند که موجب تقویت اقتصادی اقلیم کردستان با محوریت حزب دمکرات شده است .
(
, 
, 
)
