چکیده:
پژوهش حاضر که با هدف سنجش توسعه روستایی در دهستان های استان بوشهر انجام گردیده، یک پژوهش کاربردی است که با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندشاخصه فازی صورت گرفته است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات جداول و فرم های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. جامعه آماری پژوهش کل دهستان های استان بوشهر است که جهت سنجش سطح توسعه آن ها، 84 مولفه در قالب شاخص های توسعه ها از آمارنامه رسمی استان بوشهر استخراج و با استفاده از تکنیک وایکور فازی بررسی شده است. تحلیل یافته های پژوهش ضمن ترسیم یک فضای منطقه ایی نابرابر در مناطق روستایی استان بوشهر و تخصیص ناعادلانه امکانات و خدمات روستایی، نشان داد که در مجموع شاخص ها، دهستان های حومه (بوشهر)، عسلویه، زیراه و پشتکوه بالاترین میزان توسعه، و دهستان های انارستان، بردخون، لیراوی میانی و آبدان پایین ترین میزان توسعه روستایی را دارند. در پایان نیز، جهت رفع عدم تعادل منطقه ای در استان بوشهر و برقراری عدالت اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان های استان، پیشنهادهای کاربردی ارائه شد و اولویت های توسعه به تفکیک دهستان تعیین گردید.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس، با عنایت به جایگاه کلیدی روستا در سیاست های کلان توسعه و ضرورت توجه به محرومیت مشهود برخی سکونتگاههای روستایی و خلاء یک بررسی جامع در زمینه توسعه روستایی در نواحی جنوبی کشور (بویژه استان بوشهر)، این پژوهش درصدد است تا با بررسی اطلاعات موجود و انتخاب نظاممند شاخص های کلیدی و اثرگذار در وضعیت توسعه روستایی (کریمی و احمدوند، ١٣٩٣: ٩١) و به کارگیری روشهای نوین تصمیم گیری چندشاخصه فازی، ضمن تبیین دقیق وضعیت توزیع خدمات و امکانات روستایی در استان مورد مطالعه ، میزان توسعه یافتگی مناطق مستقر در قلمرو پژوهش را به صورت دقیق و گویا به تصویر بکشد.
در همین راستا، هدف کلی این پژوهش تحلیل فضایی توسعه روستایی در دهستانهای استان بوشهر و ارائه راهکارهایی جهت برقراری توسعه متوازن بین نواحی مورد مطالعه با تاکید بر روشهای نوین تصمیم گیری چندمعیاره فازی است .
سابقه تحقیق در زمینه سنجش و تحلیل ابعاد توسعه روستایی مقالات و پژوهش های متعددی توسط محققان داخلی و خارجی نگاشته شده است که به عنوان نمونه به تعدادی از مقالات مرتبط با موضوع پژوهش اشاره می گردد: کردوانی و شریفی (١٣٩١) در مقاله سنجش میزان توسعه یافتگی دهستانهای شهرستان مریوان، با بهره جستن از روشهای مقادیر استاندارد z و کارکردی نوع دوم، نشان دادند که بخش مرکزی، نسبت به سایر بخش های شهرستان مریوان در رتبه نخست قرار دارد.
سطح بندی دهستانهای استان بوشهر به لحاظ میزان توسعه از سوی دیگر، ارزیابی حاصل از توزیع شاخص های روستایی در مناطق مورد مطالعه ، از فقدان تعادل و پراکنـدگی شـدید در توزیع بهینه امکانات و خدمات روستایی نیز پرده برمی دارد.