چکیده:
این پژوهش با هدف کلی واکاوی نقش تعاونی های تولید کشاورزی در دستیابی به توسعه پایدار در بخش کشاورزی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای تعاونی های فعال تولید بخش کشاورزی در سطح شهرستان کرج بود (1354N=) که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 168 نفر از آن ها برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تایید شد (7/0α>). تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSSwin18 انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد اعضای تعاونی های مورد مطالعه دانش بالایی از توسعه پایدار ندارند. همچنین بر پایه تحلیل عاملی، نقش تعاونی های تولید بخش کشاورزی در توسعه پایدار کشاورزی در عامل های بهبود و اصلاح نظام بهره برداری، حفاظت از منابع خاک و احیای اراضی مخروبه کشاورزی، افزایش درآمد و توان اقتصادی تولیدکنندگان، خودکفایی در تولید و امنیت غذایی، افزایش توان تولید بیولوژیک خاک و ارتقای تنوع زیستی، مدیریت و مبارزه تلفیقی با آفات و بیماری های گیاهی، و حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع ژنتیک گیاهی و جانوری طبقه بندی شد. همچنین موانع توسعه پایدار در بخش کشاورزی نیز در عامل های اقتصادی - اجتماعی، زیربنایی، منابع طبیعی - زیست محیطی و تکنولوژیکی طبقه بندی گردید.
The objective of the present study was analysis of agricultural production cooperatives in achieving sustainable development in agriculture. The statistical population of the study consisted of active members of agricultural production cooperatives in Karaj city (N=1354). 168 individuals were selected using Cochran sampling formula. The main research instrument was a questionnaire that its validity was obtained by a panel of experts and its reliability was confirmed by Cronbach''s alpha coefficient (α>0.7). The data were gathered at a given time in 2014. Data analysis was performed using the SPSSwin18. The results showed that components of the studied cooperatives do not have perfect knowledge regarding to sustainable development. Also، factor analysis classified the role of agricultural production cooperatives to reach sustainable development into some factors including improving the utilization system، soil conservation and restoration of the degraded agricultural lands، increasing income and economic ability of producers، self-sufficiency and food security، enhancing the biological production and biodiversity، management of plant pests and diseases، and conservation and sustainable use of plant and animal genetic resources. Besides، obstacles of sustainable development in the agricultural sector were classified into the Socio – economic، infrastructure، natural resources – environmental and technological factors.
خلاصه ماشینی:
در این باره ، یکی از تشکل های غیردولتی در بخش کشاورزی ، که نقش مهمی در توسعه پایدار دارد، شرکت های تعاونی تولید کشاورزی (روستایی) است (نسیمی، ١٣٨٤).
آنچه مسلم است اینکه شرکت های تعاونی تولید به دلیل سنخیت با بافت فرهنگی، اجتماعی واقتصادی جامعه تولید کننده ازیک سوواز سوی دیگر نقش روند توسعه کمی وکیفی این گونه تشکل ها درایجاد سازوکارهای متناسب با بهبود مستمر و افزایش تولید میتوانند در آینده نقش مهمی در حفظ و ارتقای جایگاه بخش کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی جامعه ایفا کنند (اسلامی، ١٣٨٣).
در مطالعه ای دیگر نتیجه گیری شد که مهم ترین نقش تعاونیها در زمینه توسعه پایدار کشاورزی فراهم کردن وسایل کار برای روستاییان ، توزیع ثروت در راستای تحقق عدالت اجتماعی، حذف واسطه های غیرضروری در کسب و فعالیت های زراعی وگسترش تفاهم و آموزش درمیان اعضا بوده است (٢٠١٠ Siega,l).
علاوه بر این ، نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مهم ترین وظایف تعاونیهای تولید کشاورزی در راستای توسعه پایدار در بخش کشاورزی بهبود و اصلاح نظام بهره برداری، حفاظت از منابع خاک واحیای اراضی مخروبه کشاورزی، افزایش درآمد و توان اقتصادی تولیدکنندگان ، خودکفایی در تولید و امنیت غذایی، افزایش توان تولید بیولوژیک خاک و ارتقای تنوع زیستی، مدیریت و مبارزه تلفیقی با آفات و بیماریهای گیاهی، و حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع ژنتیک گیاهی و جانوری میباشند نتایج این قسمت از مطالعه با یافته های مطالعه بنین (٢٠١٠ ,Benin)، هالپلین (٢٠١٠ ,Holplin) و شمس الدینی (١٣٨٨) مطابقت دارد.