تجربه دینی: الزام و انگیزش سرمقاله

"راست آن است که مسأله تجربه دینی از معدود مسائلی است که در اروپای مدرن ـ به ویژه در نیمه دوم سده نوزدهم و نیمه نخست سده بیستم ـ طرح شد, ولی دیری نپایید که در کانون مباحث فلسفه دین, روان شناسی دین و معرفت شناسی جای گرفت. در این آوردگاه, باور پاره ای از متفکران دینی و منادیان روحانی این بود که پساتجدد چیزی برای تجدد نگذاشته و همه آرمانها و آرزوهای آن را به سخره گرفته است, پیشاتجدد (سنت) که جای خود را دارد, ولی با این همه, شرحه شرحه کردن پساتجدد به تجربه دینی و عرفانی کارگر نیفتاد و همچنان وجه ماندگار دین آسیب ناپذیر ماند. به سخن دیگر, تجربه دینی در دامان پروتستانسیم زاده شد و این زمانی بود که جوامع اروپایی سکولار شده بودند و بزرگترین متفکر آن رودولف اوتو به نیمه دوم قرن نوزدهم و نیمه نخست قرن بیستم تعلق دارد و این بحث سه قرن از تولد جوامع سکولار ـ به ویژه آلمان ـ متأخر است."