مدیریت آب در جمهوری آذربایجان مقاله

چالش‌ها و تهدیدهای آبی پیش‌رو جمهوری آذربایجان، ضرورت توجه بیشتر به مدیریت مطلوب آب در این کشور را آشکار می‌سازد. محور اساسی مقاله حاضر نیز پاسخ به این پرسش است که «عمده موانع پیش‌روی تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان چیست؟» این پرسش مبتنی بر این مفروضه است که بحران آب در جمهوری آذربایجان بیش از آنکه به کمبود آب فیزیکی مربوط باشد در کمبود آب اقتصادی ریشه دارد که ناشی از عدم مدیریت صحیح تولید و تخصیص آب در این کشور است. فرضیه‌ای که در این مقاله به آزمون گذاشته شده این است که «تاکید بیش از حد بر نقش دولت، کم‌توجهی به نظام مدیریت مشارکتی آب، عدم مدیریت یکپارچه منابع آب مبتنی بر تقسیم‌بندی حوضه‌های آبریز و زیرساخت‌های نامناسب آبی، چهار مانع اصلی تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان به‌شمار می‌آیند.» مقاله حاضر از نوع       توصیفی-تحلیلی بوده و از روش‌شناسی اسنادی و نقلی بهره برده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده نیز به شیوه علی (پس رویدادی) بوده که طی آن پژوهشگران، عدم‌تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان را به‌مثابه معلول (متغیر وابسته) مورد بررسی قرار داده و با مراجعه به گذشته به کشف علت (متغیر مستقل) پرداخته‌اند. یافته‌های مقاله نیز ضمن تایید فرضیه مقاله، موید این واقعیت است که جمهوری آذربایجان برای جبران این کاستی‌ها، راه مشارکت با نهادهای بین‌المللی و به‌ویژه اتحادیه اروپا را در پیش گرفته و کمتر بر پژوهش‌های علمی و نخبگان فنی داخلی تمرکز داشته است؛ روندی که کمتر با معیارهای مدیریت مطلوب آب هم‌خوانی دارد.

محور اساسی مقاله حاضر نیز پاسخ به این پرسش است که «عمده موانع پیش روی تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان چیست ؟» این پرسش مبتنی بر این مفروضه است که بحـران آب در جمهـوری آذربایجـان بـیش از آنکـه بـه کمبـود آب فیزیکی مربوط باشد در کمبود آب اقتصادی ریشه دارد که ناشی از عـدم مـدیریت صـحیح تولیـد و تخصیص آب در این کشور است . در این راه ، اولویت هـا برای سیاست آب جمهوری آذربایجان شامل طراحی اکولوژیک ١ مناسب رودخانه هـا دریاهـا و منابع آبی می شود که هدف از آن ، عرضه آب بـا اسـتانداردهای بـین المللـی بـرای جمعیـت و بخش های مختلف اقتصاد است . حـال بـا توجـه بـه همـسایگی ایـران و جمهـوری آذربایجـان و حاکمیت مشترک آنها بر رودخانه مرزی ارس (آراز٢ در ترکی آذری ) به عنـوان یکـی از منـابع آبی مهم به ویژه برای جمهوری آذربایجان و نیز پیوندهای تاریخی و ویژگی های اقلیمی نـسبتا مشابه میان دو کشور، مقاله حاضر در صدد ارزیابی مـدیریت اسـتراتژیک منـابع آب و میـزان تحقق اصـول مـدیریت آب در جمهـوری آذربایجـان و شـناخت چـالش هـای پـیش روی آن به منظور بهره گیری از تجارب و پرهیز از تکرار اشـتباهات ایـن کـشور در حـوزه مـدیریت آب برآمده است . 1. National Water Strategy of the Republic of Azerbaijan هدف از استراتژی آب در جمهوری آذربایجان ، توسعه مـدیریت منـابع آب و حفاظـت از آب و نیز عرضه آب و سیستم تخلیه فاضلاب در این کشور برای تحقق بخشیدن بـه اهـداف و معیارهایی در سطح اتحادیه اروپا و کشورهای پیشرفته جهان است .