توانسنجی توسعه پایدار کالبدی- فضایی در ناحیه ابهر (استان زنجان) مقاله

فعالیتها و روابط فضایی، متناسب با بستر ساختاری آن، زمینه ساز پویش و تحول اجتماعی- اقتصادی است. به سخن دیگر، مجموعه ساختارها، اعم از محیطی- کالبدی و اجتماعی- اقتصادی، بستری متناسب برای به ثمر نشستن توسعه را میسر می سازد؛ در همین راستا، در صورت جهت گیری مبتنی بر برنامه ریزی هدفمند و همسو با اصول توسعه پایدار، توسعه پایدار کالبدی- فضایی امکان پذیر میگردد. در این ارتباط، کوشش شده است تا با بررسی ابعاد مختلف ساختاری- کاکردی ناحیه مورد بررسی بدین پرسش پاسخ داده شود که آیا عرصه کالبدی- فضایی موجود می تواند بستر مناسبی برای پویایی و پایداری ناحیه به شمار آید و اگرنه، با چه تمهیدات و کدام قالب می توان این مهم را میسر ساخت.

از این رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ به سوال علت اصلی ناپایداری کالبدی سکونتگاههای روستایی ناحیه ابهر چه بوده است ؟ متناسب با نتایج بررسی وضع موجود ارتباط و همبستگی درهم تنیده ابعاد مختلف ساختاری- کارکردی موثر بر عرصه کالبدی- فضایی ناحیه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و همچنین برای مشخص شدن وضعیت پایداری کالبدی- فضایی ناحیه به رتبه بندی پایداری کالبدی - فضایی روستاها و دهستانهای ناحیه از طریق معیارهای (اجتماعی ، اقتصادی وکالبدی- محیطی ) پرداخته است . (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به آنچه که در ارتباط با هبستگی بین شاخص های متغیر نارسائی سـاختاری- کالبـدی و متغیـر فعالیـت و روابـط فضایی گفته شد، باید اشاره کرد که پایداری عرصه کالبدی- فضایی بـه معنـای اجـرای پـروژههـای عمرانـی و یـا انجـام اقدامات صرفا کالبدی نیست ، در پس ساختار کالبدی عرصه فعالیت و روابط فضایی مضامین و مفـاهیم قـوی اجتمـاعی ، اقتصادی و محیطی - اکولوژیک نهفته است ، در واقع بستری که از آن به عنوان عرصه کالبدی- فضایی یاد می کنـیم حاصـل ساختارهای مختلف اثرگذاری هست که با یکدیگر در پیوند ناگسستنی قرار دارند و این پیوستگی هم در جهـت مثبـت و هم در جهت منفی برای عرصه کالبدی- فضایی عمل می کند، بدین معنی که اگر ساختاری دچار نارسـائی باشـد اثـر ایـن نارسائی را بر ساختارهای دیگر و عملکرد ساختارهای دیگر هم می توان مشاهده کرد و همچنین اگر ساختارها منسـجم و شکل گرفته باشد، این پیوستگی بین ساختارها در عملکرد کلی سیستم منجر به پایداری فعالیت و روابط فضایی منطبق بر این ساختارها خواهد شد.