اثرات گردشگری بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی، از دید جامعه میزبان؛ مطالعه موردی: بخش اورامان (شهرستان سروآباد) مقاله

گردشگری روستایی از جمله فعالیتهای مهم اقتصادی و سودآور است که میتواند اثرات قابل ملاحظه ای از بعد اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی ـ فضایی بر روی جامعه میزبان داشته باشد. در این پژوهش، اثرات گردشگری بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی بخش اورامان شهرستان سروآباد مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها ترکیبی از روش اسنادی ـ پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را سرپرستان خانوار 4 روستای بخش اورامان (اورامان تخت، سلین، بلبر و کماله) که دارای بیشترین حجم گردشگر هستند را تشکیل می دهد که تعداد آنها برابر با 1270 خانوار است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران اصلاح شده 250 نمونه به دست آمد، نمونه ها به دو روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی براساس جمعیت هر روستا انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ (0.84) بهدست آمد. برای بررسی تاثیر گردشگری بر معیشت پایدار از آماره های تی تکنمونهای، تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته های این تحقیق با استفاده از آزمونهای آماری نشان می دهد که بر اساس آزمون تی تکنمونه ای گردشگری بر بعد انسانی، اجتماعی، فیزیکی، طبیعی و مالی روستائیان تاثیر مثبت دارد. بررسی تحلیل واریانس نشان داد که بین ابعاد مختلف معیشت پایدار اختلاف معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد همه ابعاد معیشت پایدار (بعد انسانی، اجتماعی، طبیعی، فیزیکی، مالی) تاثیر معنی داری را بر معیشت پایدار روستاییان دارند. همچنین نتیجه بر اساس تحلیل مسیر حاکی از آن است که همه ابعاد تاثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر معیشت پایدار روستایی دارند، به طورکلی از دیدگاه مردم گردشگری بر معیشت پایدار روستاییان بخش اورامان تخت تاثیر مثبت دارد.

با ورود گردشگران به منطقه و در نتیجه تأثیرگذاری بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و محیطی ، تغییراتی در زندگی جامعه روستایی منطقه به وجود آمده است ، به عبارتی دیگر، گردشگری روستایی در رابطه با زندگی روستاییان منطقه نقش آفرین بوده است ، بنابراین سؤالهای اساسی پژوهش بدین گونه مطرح می شود: آیا گردشگری بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی بخش اورامان در ابعاد انسانی ، اجتماعی ، ملی ، طبیعی و فیزیکی تأثیرگذار است ؟ آیا میزان تأثیر گردشگری بر ابعاد مختلف معیشت پایدار خانوارهای روستایی بخش اورامان متفاوت است ؟ پیشینه تحقیق در رابطه با نقش گردشگری در توسعه مناطق جغرافیایی مطالعات فراوانی انجامگرفته چند نمونه از این پژوهش ها در جدول (١) ذکر شده است . (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : یافته های پژوهش جامعه آماری این پژوهش را سرپرستان خانوار ٤ روستای بخش اورامان (اورامان تخت ، بلبر، سلین ، کماله ) که دارای بیشترین حجم گردشگر بودهاند را تشکیل می دهد که تعداد آنها طبق آمار سرشماری سال ١٣٩٠ برابر با ١٢٧٠ خانوار است . اما نتایج تحلیل کیفی نشان داد که گردشگری در هر ٥ بعد (بعد انسانی ، بعد اجتماعی ، بعد طبیعی ، بعد فیزیکی ، بعد مالی ) تأثیر مثبتی بر روی معیشت پایدار مردم و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه اورامان داشته است .