چکیده:
امروزه با استفاده از برنامه های جامع مدیریت بحران و با اجرای طرح های کاربردی پدافند غیرعامل قبل، میتوان شدت گستردگی خسارات و تلفات ناشی از اینگونه خطرات را بهمیزان قابل ملاحظه ای کاهش داد. از مهمترین این تمهیدات به کارگیری اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطرپذیری است، همچنین به کار بستن این تدابیر میتواند جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات طبیعی و انسانساز مفید واقع شود. از طرفی سرزمین ما ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی و تهدیدات انسانساز (جنگ) قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگین متحمل شده است. از اینرو و با توجه به اهمیت تحقیق، هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی آسیب پذیری تاسیسات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر گرگان است که بدین منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایش میدانی و متعاقب آن پهنه بندی و همپوشانی لایه های اطلاعاتی (IndexOverlay) در نرم افزار تحلیل فضایی GIS استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از 5 معیار دسترسی به راه، تراکم جمعیتی، پراکندگی مراکز پلیس 10+، تراکم ساختمانی و توزیع فضایی تاسیسات حیاتی و حساس شهر گرگان و پهنه بندی آنها و در نهایت، با استفاده از همپوشانی لایه های تهیه شده، مشخص گردید که قسمت شمال غربی شهر گرگان به دلیل تمرکز بالای تاسیسات حیاتی نظیر شرکت توزیع برق استان، شرکت پخش ملی فراورده های نفتی و شرکت آب منطقه ای از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است که نیازمند تدابیر برنامه ریزی شده بیشتری در چارچوب پدافند غیرعامل می باشد.
خلاصه ماشینی:
از این رو و با توجه به اهمیت تحقیق ، هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی آسیب پذیری تأسیسات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر گرگان است که بدین منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایش میدانی و متعاقب آن پهنه بندی و همپوشانی لایه های اطلاعاتی (IndexOverlay) در نرمافزار تحلیل فضایی GIS استفاده شده است .
روش تحقیق جهت انجام پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای بررسی مفاهیم و تعاریف پایه ای پدافند غیرعامل صورت گرفته سپس به جمع آوری لایه های اطلاعاتی مربوط به توزیع و پراکندگی تأسیسات شهری در سطح شهر از طریق سازمانهای شهری (به خصوص شهرداری و طرح جامع شهر گرگان) و انجام پیش عملیات لازم در محیط GIS پرداخته شده، که این لایه ها شامل دسترسی به راه، تراکم جمعیتی ، پراکندگی مراکز پلیس ١٠+، پهنه بندی بر اساس تراکم ساختمانی و پهنه بندی مناطق آسیب پذیر بر اساس تأسیسات ساختمانی می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) یافته های تحقیق جهت ارزیابی میزان آسیب پذیری تأسیسات شهر گرگان ابتدا دسترسی به راه، تراکم جمعیتی ، پراکندگی مراکز پلیس ١٠+، بررسی شده و سپس پهنه بندی تراکم ساختمانی و پهنه بندی آسیب پذیری بر اساس تأسیسات شهری با استفاده از روش ارزشگذاری AHP و درونیابی در نرمافزار GIS پرداخته شده در نهایت ، با استفاده از همپوشانی لایه ها (IndexOverlay) اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی آسیب پذیری تأسیسات شهر گرگان با رویکرد پدافند غیرعامل شده است .