چکیده:
رکود تورمی، پدیدهای است که امروزه از آن به عنوان چالش اصلی در محیط اقتصادی ایران یاد میشود. در این اقتصاد، تجهیز و تخصیص منابع عمدتا از طریق نظام بانکی صورت میگیرد. مساله اصلی در پژوهش حاضر، افشای ناقص برخی اطلاعات مالی و غیرمالی بانکها به دلیل نبود الگوی مدون است. نظریه اقتصاد سیاسی و شهروند شرکتی، از مهمترین نظریههای مطرح در این مقاله میباشند. بر اساس این نظریهها، بنگاه اقتصادی به عنوان نوعی شهروند تلقی میشود و تمرکز گزارشهای مالی و غیرمالی آن مبتنی بر تضاد طبقاتی و بیعدالتی است. از این رو، بانکها به عنوان یک شهروند در قبال جامعه پاسخگو هستند و جهت ایفای این امر نیاز است تا به گزارشگری شهروند شرکتی بپردازند. این نوع گزارشگری به این موضوع اشاره دارد که، چگونه بانکها نقش خود را در جامعه ایفا میکنند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تدوین الگویی برای گزارشگری مالی و غیرمالی بانکها از طریق شاخصسازی گزارشگری شهروند شرکتی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات، از نوع توصیفی و پیمایشی (پرسشنامه) است. تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار لیزرل صورت گرفته و برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش ساختار چند بعدی و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول، دوم و سوم استفاده شده است. الگوی نهایی به دست آمده شامل چهار بعد، 15 مولفه و 90 شاخص است که میتواند به عنوان الگوی بومی و بدیع برای گزارشگری مالی و غیرمالی بانکهای ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
از سوی دیگر، یکی از موضـوعات بحـث برانگیـز در حـوزه حسـابداری، گزارشـگری مالی و غیرمالی به خصوص برای بانک ها است ؛ چرا که بانک هـا دارای ویژگـیهـای خاصـی نسبت به سایر شرکت ها در صنایع دیگر هستند و علاوه بر این که باید بر اسـاس اسـتانداردهای حسابداری گزارش های مالی خود را ارائه دهند، باید از قوانین و مقررات خاص کشـوری کـه در آن فعالیت میکنند نیز پیروی کنند (حنیفا و حدیب ١، ٢٠٠٧).
در نتیجه ، رسالت پژوهش حاضر را این گونه میتوان بیان کـرد کـه ، بـا توجـه بـه ایـن کـه در حال حاضر، گزارشگری شهروند شرکتی در ایران وجود ندارد و بانک هـا درک مناسـبی از ایـن نوع گزارشگری ندارند، ضروری است تا ابعـاد و مولفـه هـای گزارشـگری شـهروند شـرکتی بـا توجه به خصوصیات صنعت بانکداری در ایران ، شـاخص سـازی و بـومی شـود.
بر اساس این نظریـه هـا، دیـدگاه گسـترده ای نسـبت بـه گزارشـگری مـالی و غیـرمـالی تحـت عنـوان گزارشگری شهروند شرکتی برای بنگاه های اقتصادی به خصوص بانک ها مطرح شده است (آناستاسیادیس ٧، ٢٠١٤).
نتـایج مطالعـه آن هـا نشـان داد کـه به طورکلی گزارشگری اجتماعی بانک های اسلامی در این دو کشـور افـزایش یافتـه اسـت و بـه طور خاص ، ابعاد محیط کار و جامعه ، بیش ترین میزان افشا توسط این بانک ها است .
Determinants of corporate social responsibility disclosure: The case of Islamic Banks.
Does corporate social responsibility expenditure affect financial performance of islamic banks in Bangladesh?