چکیده:
مقدمه: خشکسالیهای اخیر لزوم استفاده ار روشهای نوین آبیاری و به زیر کشت بردن اراضی دارای محدودیت را بیش از پیش مطرح کرده است. این موضوع بهویژه در مناطق روستایی از اهمیت زیادی برخوردار است.
اهداف: این تحقیق برای مطالعه اثر استفاده از روشهای نوین آبیاری بر افزایش سطح زیر کشت در اراضی با محدودیت شوری و قلیائیت خاک برای نوع بهرهوری پسته در بخشی از اراضی جنوب استان تهران انجام شد.
مواد و روشها: مطالعات میدانی شامل حفر 10 خاکرخ، 10 مته و انجام 86 نمونهبرداری از خاکهای منطقه میباشد. با استفاده از دادههای کمکی مانند تصاویر ماهوارهای، نقشههای زمینشناسی، پستی و بلندی، اطلاعات هواشناسی و نتایج آزمایشگاهی، اقدام به تهیه نقشههای موضوعی مانند نقشه خاک، طبقهبندی و تناسب اراضی شد. خاکها در زیرگروه خاکهای آبرفتی مناطق خشک طبقهبندی و در غالب سه سری و شش حالت سری خاک تفکیک شدند. مطالعات طبقهبندی اراضی منطقه برای آبیاری با روشهای جوی و پشته و حبابساز انجام شد. ارزیابی تناسب اراضی با استفاده از روش شاخص اراضی اصلاح شده پارامتریک با توجه به روش آبیاری منتخب، برای نوع بهرهوری پسته صورت گرفت.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که استفاده از روش آبیاری حبابساز به جای آبیاری ثقلی سبب ارتقاء درجات اراضی از درجه 2 با محدودیت ویژگیهای خاک به درجه 1 یا کاهش محدودیتها (درجه 2 با محدودیتهای خصوصیات خاک، پستی و بلندی و زهکش به درجه 2 با محدودیت زهکش خاک) میشود. آبیاری با روش حبابساز، تناسب اراضی را با توجه به عدم حساسیت به محدودیتهای زمین و خاک از جمله پستی و بلندیها و شوری ارتقاء میدهد (افزایش درجه از غیرقابل استفاده به درجه 2 با محدودیت شوری خاک) یا تعداد و شدت محدودیتها را کاهش خواهد داد. تغییر روش آبیاری، اگرچه هزینهها و سطح مدیریت اولیه بیشتری را طلب میکند، اما در درازمدت با افزایش راندمان آبیاری، هزینههای مقدماتی را جبران کرده و عملیات اصلاح اراضی را کاهش میدهد.