چکیده:
تفکر وحدت ملی، در اندیشه روشنفکران حلقه برلن به تاثیر از اندیشههای آریاییگری در آلمان ایجاد شد. این تفکر در دوره رضاشاه، منجر به استقرار یک دولت ملی مقتدر شد که سعی داشت به طور مهندسی شده جامعه ایران را متمدن کند. بررسی نقش تفکر حلقه برلن در روشنفکری دوره رضاشاه اهمیت بسزایی دارد. حلقه برلن، به عنوان مهمترین حلقه روشنفکری ایران در دوره جنگ جهانی اول، با مطرح کردن مفهوم «ایرانیت» و «روح ملی ایرانی»، نقش مهمی در جریان روشنفکری پس از خود ایفا نمود. این کار بر آن است تا چرایی و چگونگی این تاثیر گذاری را بررسی نماید و به این پرسش پاسخ دهد که حلقه برلن چه تاثیری بر روشنفکران ملی گرای دوره رضا شاه داشته است. بدین منظور این تحقیق که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، ابتدا عوامل موثر بر تفکر حلقه برلن را مورد واکاوی قرار داده و سپس به چگونگی این تاثیر بر روشنفکران دوره رضاشاه میپردازد و به این نتیجه میرسد که روشنفکران حلقه برلن، مفهوم برتری نژاد آریایی را از نظریه گوبینو گرفتند و همانطور که آلمانها از این نظریه نژادی در جهت تمرکز قدرت کشورشان استفاده کردند، آنان نیز، با مطرح کردن مفهوم« ایرانیت»، زمینه فکری مناسب جهت روی کار آمدن دولت ملی مقتدر رضاشاهی را فراهم ساختند. روشنفکران دوره رضاشاه نیز، مولفههای وحدت ملی را پردازش کردند و برخی از آنان را در سایه دولت جدید، اجرایی نمودند.
The idea of national unity in Berlin Circle of Intellectuals was created under the influence of
Aryan bias in Germany. During the reign of Reza Shah, this idea resulted in the establishment of
a vigorous nationalist government which intended to civilize Iranian society. It is very important
to study the ideas of Berlin Circle and its effects upon the intellectual movements during
the reign of Reza Shah. Berlin Circle as the most important Intellectual circle during the 1st
World War, had an strong impact after on inttelectualism by introducing “Iranian” and “Iranian
national spirit” concepts. The purpose of this study is to explore reasons and the conditions of
such an important impact. Moreover, Berlin Circle and its influence on nationalist intellectuals
of the reign of Reza Shah will be illuminated. Therefore, this descriptive-analytic study will firstly
examine the influential factors on Berlin circle and then explore the circumstances which led
to the emergence of Iranian nationalist intellectualism in the reign of Reza Shah, and conclude
that Berlin Circle liberals borrowed Aryan superiority concept from Gobineau's thesis. This thesis
was used by Germans to national power concentration and so used by Iranian intellectuals in
the reign of Reza shah to provide suitable intellectual setting to develop of an potential national
government of Reza shah in Iran. Intellectuals of the reign of Reza shah processed the national
unity components and made some of them applicable during that new government.
خلاصه ماشینی:
در این میان ، ملایی توانی ٩ به طور جداگانه مجله آینده را به عنوان یکی از نشــریات موثر در ارائه راه حل برای تدوین وحدت ملی ایران مورد بررسی قرار داده است .
٢٤ تقی زاده : پیشگام نظریه وحدت ملی تقــیزاده ، در دورة جنگ جهانی اول و آشــوب زدگی داخلی ایران ، به انتشــار مجله کاوه پرداخت و هدایت فکری روشنفکران حلقۀ برلن را بر عهده گرفت .
او در تلاش به منظور تعریف هویت ایرانی بر مبنای عناصر ایرانی ناب ، تشــیع را نســخۀ ایرانی شدة اسلام معرفی کرد تا این که ایران ، علاوه بر تاریخ ، زبان ، و نژاد از نظر دین نیز از ســایر جوامع اســلامی متمایز شــود و دارای «دین ملی» منحصر به خود باشــد.
او در مجله فرنگستان روی هم رفته هفتاد مقاله منتشر کرد که از آن میان ، نه مقاله به فلســفه سیاســی غرب و نژادپرستی گوبینو، سه مقاله به ایران پیش از اسلام ، سه مقاله به آذربایجان ، دو مقاله به جنبش غیرمذهبی در ترکیه و شانزده مقاله به ادبیات فارسی اختصاص داشت ٥٨ او به تاثیر از گوبینو که وجود خرافات مذهبی در ذهن ایرانیان را متاثر از نفوذ سامیان و موبدان سامینژاد زرتشتی دانسته بود،٥٩بر فاسد شدن اخلاق نژاد ایرانی بر اثر همین عناصر صحه گذاشــت و در این باره از عبارت « خون های کثیف شــده » اســتفاده کرد٦٠ و خواهان زدودن خرافات و بیرون راندن عاملان رواج آن ها از جامعه شــد.