فراتحلیل مطالعات فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی ایران (مطالعه موردی: مدارس ایران) مقاله

این مقاله، فراتحلیلی بر پژوهشهای اجرا شده در زمینه فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی ایران طی سالهای 1393-1388 است. رشد پژوهشها در زمینه فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی سبب شده است که پژوهشگران به این نتیجه برسند که تسلط بر همه ابعاد یک مساله تا حد زیادی امکان پذیر نیست و حتی موجب پراکندگی اطلاعات در این زمینه می شود. از این رو به انجام دادن پژوهشهای ترکیبی پرداخته اند. در پژوهش حاضر تلاش شده است که با بررسی روند پژوهشهای انجام شده تصویری جامع از مطالعات این حوزه در سطح ملی ارائه شود تا براساس آن، توجه پژوهشگران به حوزه های مغفول مانده جلب شود و درنهایت به توسعه یافتگی روزافزون این مفهوم در کشور یاری رسانده شود. باتوجه به اهمیت فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی، پژوهشگر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهشهای انجام شده در حوزه عوامل موثر در فرسودگی شغلی در سازمانهای آموزشی با روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تعداد 16مقاله را مورد بررسی قرار داده است. نتیجه فراتحلیل نشان داده که از میان عوامل تعهد سازمانی، سلامت اداری کارکنان، کیفیت زندگی کاری و هوش هیجانی، عوامل تعهد سازمانی، کیفیت زندگی کاری و هوش هیجانی تاثیر بیشتری بر فرسودگی شغلی گذاشته اند؛ از این رو در رتبه دوم جدول کوهن قرار می گیرند. همچنین از میان این عوامل تعهد سازمانی با اندازه اثر 0/361 دارای بیشترین اندازه اثر و سلامت کارکنان با اندازه اثر 0/224 دارای کمترین اندازه اثر در زمینه فرسودگی شغلی است.

باتوجه به اهميت فرسودگي شغلي در سازمانهاي آموزشي، پژوهشگر با هدف ترکيب کّمي نتايج پژوهشهاي انجام شده در حوزه عوامل مؤثر در فرسودگي شغلي در سازمانهاي آموزشي با روش فراتحليل و نرم افزار جامع فراتحليل (CMA٢) تعداد ١٦مقاله را مورد بررسي قرار داده است . مطالعات بسياري تاکنون صورت گرفته تا ارتباط فرسودگي شغلي را با عواملي مانند تعهد سازماني، سلامت ، کيفيت زندگي کاري و هوش هيجاني در سازمانهاي آموزشي مورد بررسي قرار دهد و تفاوتهاي موجود در اين مطالعات ، منجر به بهره گيري از رويکردي جديد در حوزه علوم رفتاري شده است تا اين پديده را توجيه و تبيين کند. از اين رو جامعه مورد بررسي پژوهشهاي انجام شده در زمينه عوامل مؤثر در فرسودگي شغلي است . همچنين کوهن تمرکز صرف بر محاسبه مقادير سطوح معناداري P را در تحقيقات گمراه کننده دانست و تاکيد کرد به دليل آنکه آزمون معناداري در علوم رفتاري با درصد بالايي از خطاي نوع دوم همراه است ، بايد براي کاهش خطاهايي از اين نوع و ارتقاي توان آزمون ، علاوه بر راهبردهايي که روش تحقيق در اختيار محققان قرار ميدهد، به برآورد اندازه اثر و استفاده از آن در تصميم گيري در مورد قبول يا رد فرضيه صفر پرداخته شود(کوهن ، ١٩٩٨). تجزيه و تحليل داده ها از مجموع ١٦مقاله بررسي شده ، تنها چهار عامل تعهد سازماني، سلامت اداري کارکنان ، کيفيت زندگي کاري و هوش هيجاني به منزلۀ عوامل مؤثر در فرسودگي شغلي شناخته شدند که داراي معيارهاي درون گنجي هستند و در اين تحقيق به طور کامل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند.