چکیده:
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تکانه‌های مختلف قیمتی و سیاستی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران است. بدین منظور یک مدل اقتصاد کلان باز در مقیاس کوچک، شامل متغیرهای مهمی چون شکاف تولید، تورم، سرمایه‌گذاری، حجم پول، مخارج حقیقی دولت، نرخ ارز حقیقی و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، با استفاده از روش خودتوضیح برداری ساختاری (SVAR ) برای دوره 1389-1340 مورد برآورد قرار گرفت.
بر اساس یافته‌های تحقیق، تکانه پولی انبساطی بر تولید اثر منفی داشته و با افزیش تورم همراه است. از سوی دیگر اگر چه تأثیر تکانه انبساطی مخارج دولت بر شکاف تولید مثبت است ولی بر حجم پول نیز مؤثر بوده و تورم را به همراه دارد. نتایج آثار تکانه نفتی مثبت نیز نشان دهنده افزایش شکاف تولید همراه با افزایش حجم اسمی پول و تورم است که در چارچوب نظام ارزی مدیریت شده، منجر به کاهش نرخ ارز حقیقی و به عبارت دیگر کاهش قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد می‌شود. نتایج تجزیه واریانس خطاهای پیش بینی نشان می‌دهد که مهمترین عوامل مؤثر در نوسانات تولید (به جز تکانه‌های مربوط به تولید) تکانه‌های مخارج حقیقی دولت و نرخ ارز حقیقی است. همچنین در نوسانات تورم نیز تکانه مخارج حقیقی دولت عامل مهم بشمار آمده و تکانه‌های تولید و حجم پول در اولویت بعدی قرار دارند. ملاحظه سیاستی نتایج حاکی از نقش تعیین کننده سیاست مالی در ثبات سازی اقتصاد ایران است.
This study investigates the impacts of price and policy shocks on output gap and inflation in the Iranian economy. Thus, a small-scale open macro-econometric model, included the output gap, inflation, investment, real money supply, government expenditure, real exchange rate and oil revenues is estimated using the structural vector auto regression (SVAR) approach based on the data available annually time series covering the period 1961 – 2010.
Impulse response functions show an expansionary monetary shock increases output gap and inflation. Although, the impact of expansionary government expenditure shock is positive on output gap, but because of inflationary budget deficit financing, the money supply and inflation also increase. As a result of the positive oil revenues shock, the output gap, money supply and inflation rise where in the context of a managed exchange rate regime, the real exchange rate appreciates and leads to a decline in competitiveness of the economy.
The forecast error variance decomposition shows that the variability in the output, apart from its own shock, is explained substantially by government expenditure and real exchange rate shocks. The study reveals that the variability in the inflation is also explained by government expenditure, output and money supply shocks. The policy implication of these findings is that fiscal policy can be used more effectively to stabilize the domestic economy.
(
, 
, 
)
