چکیده:
محور اصلی سیاست گذاری صورت گرفته در لایحه رسیدگی به جرائم اطفال و نوجوانان را می توان در تمرکز بر دیدگاه های اصلاحی و درمانی و تلاش در جهت حذف هر چه بیشتر واکنش های کیفری مشاهده نمود. بر مبنای چنین دیدگاهی، سامانه پاسخ دهی پیشنهادی نیز مبتنی بر سه محور رویکردهای رهاکننده اطفال و نوجوانان بزهکار از فرایند عدالت کیفری، استفاده وسیع از اقدامات اصلاحی و درمانی و واکنش های حداقلی و تحدید یافته کیفری تنظیم یافته است. در سطح هر یک از محورهای یاد شده می توان علاوه بر کارکردها و نتایج برنامه ریزی شده و مورد انتظار، زمینه بروز مشکلات ناخواسته ای را نیز در حوزه بزهکاری اطفال و نوجوانان مشاهده نمود. مشکلاتی که هیچ گونه طرحی برای حذف و یا کنترل آن ها ارائه نشده است. با ملاحظه مجموعه آسیب ها و مشکلات احتمالی ناشی از اجرای سامانه پاسخ دهی پیشنهادی، لازم است تا با ایجاد تغییرات حداکثری در سیستم تنظیمی، شرایط ظهور و یا تشدید آسیب های یاد شده تا سر حد امکان کاهش یابد. در این راستا، تغییر راهبرد مبنایی لایحه، از رویکردهای درمانی و اصلاحی به اقدامات نظارتی و کنترلی ضروری است.
خلاصه ماشینی:
موارد استفاده از راهبرد رهاسازي در لايحه و آسيب هاي ناشي از آن، به شرح ذيل است : خارج کردن کودک و نوجوان بزهکار از فرايند عدالت کيفري بر مبناي تشخيص دادگاه: وفق ماده ١٥ لايحه ، «دادگاه و يا دادسرا مي تواند در جرايمي که فاقد شاکي و يا مدعي خصوصي است ، در صورتي که مجازات جرم ارتکابي کمتر از سه سال حبس و يا ساير مجازاتهاي تعزيري باشد، با ملاحظه شخصيت مرتکب و وضعيت او، تعقيب را موقوف و يا معلق نمايد».
فصلنامه خانواده پژوهي/ سال پنجم / ويژه مقالات نقد و بررسي لايحه رسيدگي به جرائم اطفال و نوجوانان / تابستان ۳۶۶/۱۳۸۸/ ٣٦٦ خارج نمودن کودک و نوجوان بزهکار از فرايند عدالت کيفري بر مبناي رضايت و يا توافق با بزهديده ٢: طي مواد ١٧ و ١٦ لايحه ، امکان موقوف و يا معلق نمودن تعقيب کيفري مرتکب در کليه جرائم قابل گذشت بر مبناي اعلام رضايت شاکي خصوصي و يا سازش طرفين با يکديگر در هر مرحله از فرايند رسيدگي و يا اجراي حکم مورد پيش بيني قرار گرفته است .
اقدامات مشروط: اقدامات اصلاحي و درماني مشروط به دسته اي از واکنش هاي نظام عدالت کيفري با ماهيت درماني و اصلاحي اطلاق مي گردد که حسب نتايج کسب شده از انجام آنها، دادگاه تصميم فصلنامه خانواده پژوهي/ سال پنجم / ويژه مقالات نقد و بررسي لايحه رسيدگي به جرائم اطفال و نوجوانان / تابستان ٣٧٤/۳۷۴/۱۳۸۸ نهايي خود در رابطه با رفتار مجرمانه کودک و يا نوجوان بزهکار را اتخاذ خواهد نمود.