چکیده:
این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر بالندگی اعضای هیات علمی در دانشگاه تهران طراحی و اجرا شده است. روش تحقیق از نوع آمیخته اکتشافی است که در دو بخش کیفی و کمی صورت پذیرفته است. در بخش کیفی از طریق روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از متخصصان و صاحب نظران که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، عوامل موثر بر بالندگی اعضای هیات علمی شناسایی و دسته بندی شدند. در بخش کمی در قالب روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از طریق ابزار پرسشنامه محقق ساخته نظرات و دیدگاه های 282 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران که به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شده بودند گردآوری شد. در نتیجه تحلیل داده های بخش کیفی پژوهش که به روش کدگذاری باز و محوری انجام شد، دو دسته کلی از عوامل شناسایی گردید که شامل عوامل شخصی و عوامل سازمانی می باشد. سپس در مرحله کمی داده های به دست آمده با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به روش میانگین هندسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و عوامل موثر بر بالندگی اعضای هیات علمی اولویت بندی گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که از میان عوامل شخصی ویژگی های شخصیتی اعضای هیات علمی با وزن نسبی 302/ 0 دارای بیشترین اهمیت بوده و بعد از آن عوامل عوامل انگیزه، پیشینه علمی، تعهدحرفه ای، و مسئولیت پذیری به ترتیب با وزن نسبی 251/ 0، 194/ 0، 135/ 0، و 118 /0 قرار دارد. از میان عوامل سازمانی نیز فرهنگ و جو سازمانی با وزن نسبی 277/ 0 دارای بیشترین اولویت بوده و بعد از آن به ترتیب عوامل نظام ارتقای شغلی، عوامل مدیریتی، فرصت بالندگی، عوامل ساختاری، و عوامل معیشتی با ضرایب نسبی 216/ 0، 18/ 0، 138/ 0، 104/ 0، و 085/ 0 قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
در همین راستا، میلر و ویلسون ١ (١٩٦٣) بیان داشته اند که قلب هر دانشگاه یا 1-Faculty Development (FD) 2-Burnstad 3-Camblin 4-Baldwin مؤسسه آموزش عالی اعضای هیأت علمی آن است .
برخی معتقدند که فعالیت های مربوط به این موضوع از قرن نوزدهم و زمان شکل گیری برنامه فرصت های مطالعاتی برای ارتقای حرفه ای اعضای هیأت علمی در دانشگاه هاروارد در سال ١٨٨٠ شروع شده است (١٩٨٥ ,Mckeachie &Eble ) که تا سال های متمادی اوایل دهه هفتاد میلادی از این برنامه در راستای بالندگی اعضای هیأت علمی استفاده میشد.
Sorcinelli et al) همان گونه که جدول (١) نشان میدهد، تا دهه ٨٠ هدف اصلی برنامه های بالندگی هیأت علمی فراهم کردن زمینه هایی برای بالندگی و ایجاد شایستگیها و مهارت های اعضای هیأت علمی به عنوان آموزش دهنده میباشد و به نوعی هیأت علمی بالنده کسی است که از ابزارهای مختلف آموزشی استفاده نماید، مفاهیم را خوب بپروراند و ارتباطات مؤثری برقرار نماید (١٩٩٨ ,Irby &Wilkerson ).
تجربیاتی از این دست ، بسیاری از دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی را به سمتی سوق داده است که از طریق ایجاد مراکز یاددهی– یادگیری و ارائه خدمات خاص به اعضای هیأت علمی و نیز 1-Transmission 2-Paradigm Shift 3-Gaff 4-FD Center 5-Professional and Organizational Development Network معرفی نوآوریهای آموزشی جدید در آموزش عالی، در مسیر تدوین یا اجرای برنامه های بالندگی هیأت علمی گام بردارند (٢٠٠٤ ,Chism).