چکیده:
در این پژوهش، بررسی مولفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیات علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنین با مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه ای که با نخبگان دانشگاه ها و دانشجویان دکترا انجام شد مولفه های اخلاق حرفه ای شناسایی و استخراج شدند و بر این اساس پرسشنامه ای مشتمل بر 81 گویه تهیه و روی 600 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اجرا شد. نتایج با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی بررسی شد و نشان داد که حیطه فردی مشتمل بر چهار مولفه می باشد که در مجموع 53/ 78% از واریانس آن را تبیین کردند، حیطه سازمانی متشکل از سه مولفه بود که 96/ 68% از واریانس آن را تبیین کردند و در حیطه محیطی یک عامل به دست آمد که 82/ 86% از واریانس آن را تبیین کرد، همچنین مشخص شد که در میان مولفه ها در وضع موجود بالاترین میانگین مربوط به مولفه صداقت و در وضع مطلوب بالاترین میانگین مربوط به مسئولیت پذیری بود. نتایج جهت تعیین شکاف نشان داد که بین خرده مقیاس حیطه فردی با حیطه محیطی، بین خرده مقیاس حیطه سازمانی و حیطه محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بالاترین و پایین ترین میانگین مربوط به خرده مقیاس های حیطه محیطی و حیطه سازمانی بود.
خلاصه ماشینی:
از آنجاييکه مسئوليت ها و وظايف حرفه اي اساتيد و اعضاي هيئت علمي دانشگاهها عمدتا در سه حوزه آموزشي، پژوهشي و کارآفريني تقسيم ميشود اخلاق حرفه اي آموزش عالي نيز ناظر بر سه حوزه است اما آنچه در اين پژوهش موضوع بحث و بررسي است تنها پرداختن به حوزه مسئوليتي اول يعني آموزش است که از منظري مهم ترين و بيش ترين حوزه کاري اساتيد را شامل ميشود بنابراين پايبندي اعضاي هيئت علمي به اصول و ارزشهاي اخلاق حرفه اي و رعايت اخلاق آموزش تضمين کننده کيفيت تدريس و تسهيل کننده فرآيند ياددهي – يادگيري در دانشگاهها بوده و موجب افزايش تعهد پاسخگويي نسبت به نيازهاي دانشجويان و همچنين توسعه فرهنگ سازماني مبتني بر اخلاقيات خواهد شد (ايمانيپور، ١٣٩١).
به طور کلي با در نظر گرفتن بازيگران درون سازمان و هسته دانشگاهها که عبارت از مديران و مسئولان دانشگاه، اعضاي هيئت علمي و دانشجويان هستند و مأموريت هاي آموزشي، پژوهش ، فرهنگ و خدمات اجتماعي دانشگاه که توسط اين اعضا به انجام ميرسد، همچنين با توجه به گفتگوهاي مطرح شده در ضابطه هاي اخلاقي دانشگاههاي برتر ميتوان ضوابط اخلاق در آموزش عالي را به چهار دسته ي مديريتي، آموزشي، پژوهشي و دانشجويي تقسيم کرد (آراسته و جاهد، ١٣٩٠).