شورش انوش آزاد، پسر خسرو انوشیروان مقاله

پاژ تابستان 1397 - شماره 30 (‎16 صفحه - از 17 تا 32 )

کلیدواژه ها: فردوسی دینوری خسرو انوشیروان سهراب و رستم انوش¬آزاد خداینامگ مسیحیت ایرانی مار ابا پروکوپیوس

چکیده:

یکی از بخش¬های مهم امّا تقریبا مغفول مانده از تاریخ ساسانیان، شورش انوش‌آزاد، پسر خسرو انوشیروان علیه پدر و کشته شدن وی به دستور پدر است. در شاهنامه گزارشی نسبتا روشن از این واقعه ارائه شده، امّا دیگر منابع رویکرد متفاوتی نسبت به آن در پیش گرفته¬اند. در این جستار منابع شورش انوش¬آزاد، پسر خسرو انوشیروان، بررسیوتحلیل می¬شود. ممکن است واقعیت آنچه در این برهه مهم از تاریخ ایران رخ داده، هرگز معلوم نشود، امّا منابع تاریخی، پاره¬ها و اجزایی از این داستان را از دیدگاه¬های گوناگون و اغلب بهصورت ناقص منتقل کرده¬اند. نویسنده در این جستار با بازخوانی منابع مرتبط با این داستان و تجزیهوتحلیل آنها کوشیده است، تعیین کند که چرا برخی منابع ناقص و پارهپاره یا تعمدا گمراهکننده هستند؛ همچنین تلاش کرده فرضیه¬ای در باب انگیزه برخی نویسندگان همچون پروکوپیوس و دینوری در مسکوت گذاشتن این داستان یا تحریف جزئیات خاص آن طرح کند.

خلاصه ماشینی:

سهراب و رستم آرنولد را همچون هملت، ادیپ یا حتی جنگ ستارگان یا ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی، می‌توان به‌عنوان هشداری جدی در برابر عواقب ویرانگر رقابت بین پدر و پسر و تلاشی برای پدرکشی در نظر گرفت، اما آرنولد این امر را به‌عنوان درونمایۀ اقتباسش از فرهنگ ایران معرفی نکرده است. این متن، یک متن سریانی قرن ششمی بوده که به زبان عربی ترجمه شده و سپس - نه بعد از سال 1020- از سوی مؤلف تاریخ‌نامه برگزیده شده، اما سپس خود متن اصلی مفقود گردیده است. شاید اطلاعاتی که به پروکوپیوس رسیده بود، به‌عنوان اطلاعات غیرموثق رد شده بود، اما در زمینۀ بازی بزرگ و رقابت شدید بین ایران و روم، اگر امکانی برای به‌دست آوردن حتی یک امتیاز بسیار کوچک در مقابل رقیب وجود می‌داشت، ژوستی‌نین دست به اقدامی برای بهره‌برداری از این کودتا می‌زد؛ به‌همین دلیل بسیار دشوار است باور کنیم که او تنها بر اساس یک شایعۀ صرف هیچ اقدامی نکرده باشد. Association pour l’avancement des études Iraniennes, Studia Iranica, Paris: 2011. کشمکش و اختلاف خانوادگی بین خانواده‌های مختلط زرتشتی و مسیحی، درون‌مایۀ خوبی در تاریخ‌نگاری سریانی در باب زندگی قدیسین است و همان‌طورکه واکر اخیرا بیان داشته، مقدار معتنابهی از تاریخ‌نگاری قدیسان به سریانی در باب شهیدان مسیحی ایرانی وجود دارد که برخی از آن‌ها به مسیحیان درباری و اشرافی مرتبط هستند و استعارات و مضامین سنت حماسی ایران را منعکس می‌کنند: تاریخ اعمال پهلوانی مار قرداغ یکی از این موارد است [Walker, 2006: 19-26].

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت