تلاقی زبان‌شناسی‌‌ شناختی و پارمیولوژی: جهانی‌بودن و گوناگونی‌ها در تفسیر ضرب‌المثل‌ها‌ی زبان‌ها‌ی مختلف مقاله

این مقاله بر فواید تجربی و نظری حاصل از تلاقی زبان شناسی شناختی و پارمیولوژی تاکید می‌کند و هدف از نگارش آن بررسی چگونگی به کارگیری مفاهیم و نظریه‌های زبان‌شناسی شناختی در تفسیر چگونگی درک و کاربرد ضرب‌المثل‌ها در زبان‌های مختلف (فارسی، انگلیسی، فرانسوی، کرواتی، و عربی) است؛‌ در حالی که پژوهش‌های پیش ‌از ‌این، صرفا به بررسی استعارات مفهومی، مجازها و طرح‌واره ‌‌ها در ضرب‌المثل‌ها پرداخته‌اند. پرسش مهم در مواجهه پارمیولوژی با زبان‌شناسی شناختی این است که آیا باید به­دنبال اصول شناختی جهانی برای تفسیر ضرب‌المثل بود و به مفاهیم ضرب‌المثل‌ها‌ در تمامی ‌زبان‌ها‌ به‌صورت مفهومی ‌جهانی توجه کرد، یا آن­ها را صرفا در بافت فرهنگی ـ زبانی خاص خود تحلیل کرد و نگرش‌ها‌ی زبان - گذر و فرهنگ - گذر را به کناری نهاد. این مقاله تاکید می کند که تلاش برای یافتن ویژگی جهانی یا مفهوم مشترک ـ که مشخصه زبان­شناسی شناختی است ضرورتا به معنای کاستن از دغدغه‌های ادبیات عامه مربوط ‌به‌ پارمیولوژی نیست. در این مقاله زبان­شناسی شناختی به‌عنوان چارچوبی برای اتخاذ رویکردی منسجم برای تحقیق در خصوص هر دو حوزه، یعنی جنبه‌های جهانی و نیز جنبه‌های خاص فرهنگی ضرب‌المثل‌ها معرفی می­شود که در عین پرداختن به مشترکات جهانی ضرب‌المثل‌ها، تنوع را در زبان‌های مختلف تحلیل می کند و نشان می‌دهد که چگونه سناریوی ضرب‌المثل با موقعیت کنونی سخن ارتباط می یابد و مفهوم ضرب‌المثل درک می­شود. بررسی داده‌ها نشان داد که با وجود تفاوت‌های موجود در ضرب‌المثل‌های زبان‌های مختلف که وجود تنوع در زبان‌ها را نشان می‌دهد ـ می‌توان از زبان‌شناسی شناختی و نظریه‌های آن که مبتنی بر تجربیات حسی در زندگی انسانی است، برای تفسیر نحوه درک و کاربرد ضرب‌المثل‌ها در زبان‌های مختلف بهره برد و زبان‌شناسی شناختی که در پی تحلیل جهانی‌های زبانی است، به‌خوبی می‌تواند با ابزارهای مختلف خود؛ از­جمله نظریه ادغام مفهومی، استعاره، مجاز و طرح‌واره‌های تصویری، ضرب‌المثل‌ها را که جزو فرهنگی‌ترین ساخت‌های زبانی است، تحلیل و نیز تنوع را در زبان‌ها توجیه کند.

, 1978; Lakoff & Turner, 1989; Gibbs, Colston & Johnson, 1996a, 1996b; Sullivan (٢٠١٠ ,Sweetser & و علم ضرب المثل فولکلوري ;١٩٦٤ ,Dundes &Arewa ) (١٩٨٢ ,Mieder ;١٩٧٠ ,McCabe &Bauman نشان مي دهد. ضرب المثل ها از جنبه هاي گوناگون واژگاني ، معنايي و نيز مطالعات ترجمه و زبان شناختي ، نيز بررسي و پژوهش شده اند (خرمشاهي ، ١٣٨٣؛ ٢٠١١ ,Nakhavali &Estaji ;٢٠١٠ ,Dabaghi ;٢٠٠٨ ,Gorjian؛ قاضي زاده و نجفي ، ١٣٨٨). From Perception to Meaning: Image Schemas in Cognitive Linguistics. Accept: 27/10/2018 Receive: 24/03/2018 Abstract This article investigates the theoretical and empirical advantages of the intersection of cognitive linguistics and paremiology and aims to examine how to apply the concepts and theories of cognitive linguistics to the interpretation and understanding of proverbs in various languages such as (Persian, English, French, Croatian and Arabic), whereas previous research have mainly focused on conceptual metaphors, metonymies and schemas. Thus an important question raises here when focusing on the encounter between cognitive linguistics and paremiology: is it possible to consider the universal and cognitive principles for the interpretation of the proverb and take into account the proverbial concepts in all languages in the global sense? It is to note that cognitive linguistics which seeks linguistic universal would be easily able to justify linguistic diversities and proverbs with its own theoretical instruments like conceptual merging, metaphor, metonymy, image schemes. Keywords: Paremiology, Cognitive linguistics, Proverb, Conceptual merging, Metaphor *Corresponding Author's E-mail: abasiz@moares.