چکیده:
هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر توسعه کسبوکار خوشههای صنعتی کشاورزی در مناطق روستایی استان مازندران است. دادههای مورد نیاز از طریق یک پرسشنامه محققساخته جمعآوری شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 675 نفر از کارشناسان و مدیران واحدهای کسبوکار فعال در خوشهها بوده است. بر مبنای جدول کرجسی و مورگان 250 نفر به شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شده است. روایی محتوای پرسشنامه توسط کمیته تحقیق و گروهی از کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (78/0-80/0) مورد تایید قرار گرفت. از تحلیل عاملی اکتشافی برای استخراج یک الگوی مفهومی مبتنی بر رویکرد زیستبوم کارآفرینی استفاده شده است. نتایج تحلیل عاملی کارکرد خوشه در توسعه کسبوکارها به استخراج هفت عامل (با تبیین واریانس کل 19/73 درصد) منجر شد: (1) ارایه اثربخش خدمات کسبوکار، (2) هماهنگسازی کسبوکارها، (3) تسهیل کارکردهای کسبوکار، (4) توانمندسازی نهادی محیط کسبوکار، (5) آموزش نیروی کار، (6) مدیریت کیفیت و (7) تسهیل سرمایهگذاری مشترک. نتایج تحلیل عاملی عوامل تاثیرگذار بر کارکرد خوشهها در توسعه واحدهای کسبوکار به استخراج شش عامل (با تبیین واریانس کل 56/68 درصد) منجر شد: (1) ظرفیت مدیریتی کسبوکارها، (2) توسعهیافتگی اکوسیستم کسبوکار خوشه، (3) تسهیلات نهادی، (4) عملکرد کسبوکارهای خوشه، (5) دسترسی به نهاده و خدمات کسبوکار و (6) جهتگیری راهبردی کسبوکارها. نتایج تحلیل عاملی پیامدهای تشکیل خوشههای کسبوکار به استخراج شش عامل (با تبیین واریانس کل 16/64 درصد) منجر شد: (1) پیشبرد توسعه اقتصادی کشاورزی، (2) پیشبرد توسعه اجتماعی، (3) افزایش ظرفیتهای تولید در بخش کشاورزی، (4) ترویج و توسعه کارآفرینی کشاورزی، (5) توسعه بازار محصولات کشاورزی، و(6) توسعه سرمایه انسانی در بخش کشاورزی. طبق مولفههای حاصل از تحلیل عاملی، الگوی مفهومی از کارکرد خوشههای صنعتی در توسعه فضای کسبوکار ارایه شده است.
خلاصه ماشینی:
جدول شماره (١) نتایج آزمون آلفای کرونباخ محاسبه شده برای بخش های مختلف پرسشنامه {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان ٦٧٥ واحد کسب وکار در شهرستان های آمل ، بابل ، جویبار، نوشهر و چالوس در استان مازندران بوده است .
جدول شماره (٦) مقدار ویژه عوامل استخراج شده برای کارکرد خوشه ها در توسعه واحدهای کسب وکار {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} وضعیت قرارگیری مجموعه متغیرها با فرض واقع شدن متغیرهای دارای بار عاملی بزرگتر از ٠/٥ بر روی هر عامل در جدول (٧) ارائه شده است .
جدول شماره (٧) متغیرهای مربوط به هر یک از عوامل کارکرد خوشه ها در توسعه واحدهای کسب وکار {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} عامل های استخراج شده همراه با مقدار ویژه و درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها برای پیامدهای تشکیل خوشه های کسب وکار به شرح جدول (٨) بوده که بیانگر تبیین ٦٤/١٦ درصد از کل واریانس در مجموعه داده ها است .
جدول شماره (٩) متغیرهای مربوط به هر یک از عوامل پیامدهای تشکیل خوشه های کسب وکار {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ٥) نتیجه گیری در سال های اخیر توسعه صنایع کوچک و متوسط و همچنین توسعه خوشه های صنعتی در داخل کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است .
نتایج تحقیق بیانگر این بود که خوشه های صنعتی کشاورزی در انجام فعالیت هایی که به عنوان کارکرد از آن ها نام برده میشود دارای چند نقش اساسی است : ارایه اثربخش خدمات کسب وکار، هماهنگ سازی کسب وکارها، تسهیل کارکردهای کسب وکار، توانمندسازی نهادی محیط کسب وکار، آموزش نیروی کار، مدیریت کیفیت و تسهیل سرمایه گذاری مشترک خواهد بود.