ارزشیابی اثرات اجرای سیاست اسکان مجدد در نواحی روستایی مبتنی بر رهیافت معیشت پایدار (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان آوج) مقاله

جابه جایی به معنای "عمل مکان گزینی جدید" یکی از سیاست های اجرایی است که برای بازسازی پس از وقوع بلایای طبیعی یا انسانی اتخاذ می گردد. این بلایا به هنگام وقوع؛ معیشت جامعه آسیب دیده را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند. در این پژوهش سعی شده است که اثر این سیاست بر مولفه های معیشت پایدار در روستاهای آبدره، چنگوره و سعیدآباد از توابع بخش مرکزی، دهستان حصار ولی عصر در شهرستان آوج، مورد ارزشیابی قرار گیرد. روش پژوهش در تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع زمینه یاب یا پهنا نگر (پیمایشی) بوده و بر اساس هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه خانوارهای سه روستای مذکور هستند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران مجموعا 212 خانوار برآورد شد. برای انتخاب نمونه ها، از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز، از روش های کتابخانه ای و میدانی، فن پرسشگری و ابزار پرسشنامه استفاده گردید. همچنین، از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس، رگرسیون و تحلیل مسیر) و نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید. بر اساس یافته های پژوهش این نتیجه حاصل شده است که اجرای سیاست اسکان مجدد- در چارچوب اقدام جابجایی – تا حدودی توانسته زمینه ساز ارتقای مولفه های معیشت پایدار در روستاهای جابه جا شده شود. تحلیل وضعیت معیشت پایدار به تفکیک مولفه های آن نشان داده است که؛ سرمایه فیزیکی از وضعیت خوبی برخوردار است؛ سرمایه های طبیعی، مالی و اجتماعی دارای وضعیت متوسط هستند و سرمایه انسانی در وضعیت نامناسب قرار دارد.

ارزشیابی اثرات اجرای سیاست اسکان مجدد در نواحی روستایی مبتنی بر رهیافت معیشت پایدار (مورد مطالعه : بخش مرکزی شهرستان آوج ) فرهاد عزیز پور- دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران ، ایران . از این رهگذر است که با توجه به مفهوم معیشت پایدار و معیارهای تقریبا شناخته شـده آن و تـأثیر غیرقابل اغمـاض آن در حیات جامعه ، این پژوهش قصد دارد؛ اثـرات اجـرای سیاسـت اسـکان مجـدد بـر سـرمایه های معیشـت پایـدار (سرمایه های انسانی، اجتماعی، مالی، فیزیکی و طبیعی) را در روستاهای؛ آبدره ، چنگوره و سـعیدآباد از شهرسـتان آوج در دهستان حصار ولیعصر از استان قزوین که متأثر از زلزله سـال ١٣٨١ جابـه جا شـدند، مـورد ارزشـیابی قـرار دهـد. ایـن ارزشـیابی مـا را در درک بهتر دستاوردهای فعالیت های انجام شده برای مردم و میزان تأثیر آن ها بر بهبود زندگی و رفاه اهالی یـاری میکنـد با توجه به چارچوب معیشت پایدار در هـر جامعـه ای عوامـل آسیب رسـانی نظیـر مخـاطرات محیطـی ازجملـه زلزلـه (به عنوان شوک) نظام زیست و معیشت سکونتگاه های روستایی (مانند زلزله آوج در سـال ١٣٨١) را تحـت تـأثیر قـرار داده و داراییهای آن ها را ازجمله داراییهای طبیعی مانند ذخایر طبیعی و منـابع زیسـت محیطی، دارایـیهـای فیزیکـی نظیر زیرساخت ها، داراییهای اجتماعی شامل شبکه روابط و تعاملات و اعتماد و انسـجام ، دارایـیهـای انسـانی ماننـد سلامت و آموزش و داراییهای مالی ازجمله سرمایه ها و اشتغال با چالش هایی روبرو سـاخت .