بررسی تفاوتهای جنسیتی در انزوای اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران مقاله

هدف از پژوهش حاضر بررسی تفاوت‌های جنسیتی زنان و مردان در انزوای اجتماعی بوده و در پی تبیین عوامل مؤثر بر این تفاوت­هاست. روش پژوهش به کار گرفته شده پیمایشی بوده و نمونه‌ی جامعه‌ی آماری شامل 300 نفر (181 نفر مرد، 119 نفر زن) از ساکن در شهر تهران، که 6 منطقه (مناطق 2، 6، 10، 14، 18، 22) با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه­ای و از هر منطقه 50 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه‌ی استاندارد در قالب 27 گویه استفاده شد که اعتبار آن با استفاده از اعتبار صوری و اعتبار محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت. پس از استخراج نتایج پرسشنامه­‌ها، با استفاده از نرم‌افزار SPSS، محاسبات آماری برای یافتن رابطه‌ها، تفاوت‌ها و تبیین میان متغیرها با استفاده از آزمون­های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس دوطرفه، رگرسیون چند متغیره و آزمون T انجام گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که جنسیت با برخی از مؤلفه­‌های انزوای اجتماعی(تنوع در روابط و منابع حمایتی در روابط) رابطه‌ی معناداری داشته، ولی با شاخص کل انزوای اجتماعی که از مجموع این مؤلفه­‌ها به دست آمده؛ رابطه‌ی معناداری نداشته است. همچنین وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل (دانشجو بودن یا شاغل بودن، تحصیلات بالا و مجرد بودن) عوامل مؤثری بر کاهش انزوای اجتماعی بودند.

با توجه به ویژگیهای شهر تهران ، به نظر میرسد انزوای اجتماعی، بر حسب تفاوت های جنسیتی، ما را به شناخت بهتر هدایت خواهد نمود زیرا از یک سو با ورود زنان به عرصه های اجتماعی مختلف ، به ویژه کار دستمزدی در خارج از خانه و نیز حضور آنان در سازمان ها و ادارات در قلب مادرشهرهای امروزی (کاستلز، ١٣٨٩: ٢٢٩- ٢٣٠)، و از سوی دیگر با وجود یک بستر اجتماعی سنتی، روابط اجتماعی زنان متأثر از فرایند اجتماعی شدن آنان است . سؤالات اساسی این تحقیق عبارت است از: - آیا جنسیت عامل تبیین تفاوت ها به لحاظ انزواگزینی اجتماعی است ؟ - آیا در بین زنان و مردان از لحاظ اندازه ، تنوع روابط و میزان منابع موجود در شبکه ی روابط آنها تفاوتی وجود دارد؟ - در صورتی که این تفاوت از لحاظ روابط و انزواگزینی بین زنان و مردان وجود دارد، چه عواملی این تفاوت را تشدید میکنند؟ پیشینه ی تجربی پژوهش : امروزه تأکید اندیشمندان جهان در پژوهش های مربوط به انزوای اجتماعی، بیشتر بر علل و پیامدهای انزوای اجتماعی، و در قالب پژوهش های جامعه شناختی معطوف است و اغلب پژوهش های انجام شده ، در بین سالمندان صورت گرفته است .