چکیده:
شهر بهعنوان کانون تحولات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی، دائم در حال تغییر فرم و محتوی است. سرعت تحولات شهری همواره چالشهایی را به همراه داشته که در سرنوشت زندگی شهروندان اثرگذار خواهد بود بنابراین تا آنجایی که امکان دارد باید آینده را در چارچوب مدلهای آیندهپژوهی با رویکرد برنامهریزی شهری و در راستای دستیابی به شهر پایدار تخمین زده، ترسیم و در آن دخالت آگاهانه داشته باشیم تا از چالشهای پیش رو با حداقل و بدون آسیبپذیری عبور نماییم. امروزه در کنار سرعت شدید شهرنشینی، آیندهپژوهی شهری با سرعت شتابان در حال ارتقا جایگاه خود در فرایندهای تصمیمگیری و سیاستگذاری دولتها و سازمانها میباشد. این مسئله سبب شده است که آیندهپژوهان در پی طراحی الگوها و فرایندهایی برای اجرای اثربخش آیندهپژوهی بوده و با این کار میکوشند تضمینی برای نتایج آیندهپژوهی فراهم سازند. آیندهپژوهی صرفا در پیشبینی روند شهرنشینی را دنبال نمیکند بلکه عمق مطالعات فراتر رفته و آیندههای محتمل و ممکن را مطالعه میکند. این تحقیق که از نوع توصیفی میباشد با هدف بررسی ابعاد و گونههای مختلف آیندهپژوهی در حوزه مطالعات شهری انجام میگیرد این تحقیق بررسی میکند که آیندهپژوهی در برنامهریزی شهری با رویکرد شناخت چالشهای آینده در حوزهی برنامهریزی شهری چه مسیری را طی کرده و چه مسائلی را موردنظر قرار داده و پیش رو دارد تا برنامه ریزان با مدلهای جدید آیندهپژوهی بتوانند شهر را بهتر از گذشته مدیریت کنند و محیطی مناسب برای زندگی شهروندان فراهم آورند. تاکید این تحقیق بر روی روشها در مبانی آیندهپژوهی، زمینهی نظریههای برنامهریزی با رویکرد آیندهپژوهی و آیندهنگاری متناسب با برنامهریزی شهری است.
خلاصه ماشینی:
این تحقیق که از نوع توصیفی میباشد با هدف بررسی ابعاد و گونههای مختلف آیندهپژوهی در حوزه مطالعات شهری انجام میگیرد این تحقیق بررسی میکند که آیندهپژوهی در برنامهریزی شهری با رویکرد شناخت چالشهای آینده در حوزهی برنامهریزی شهری چه مسیری را طی کرده و چه مسائلی را موردنظر قرار داده و پیش رو دارد تا برنامه ریزان با مدلهای جدید آیندهپژوهی بتوانند شهر را بهتر از گذشته مدیریت کنند و محیطی مناسب برای زندگی شهروندان فراهم آورند.
آیندهنگاری، شهر، برنامهریزی شهری 1- مقدمه شهرنشینی در دهههای اخیر سرعت زیادی را به خود گرفته است و پیشبینی نیز میشود که این روند تحولات ادامه خواهد داشت بهگونهای که درصد شهرنشینی کره زمین در سال 2050 میلادی به 72 درصد خواهد رسید (شفیعزاده و مارکو<FootNote No="1" Text="Shafizadeh and marco"/>، 2013،140) و به عبارتی بیش از 6 میلیارد نفر در شهرها زندگی خواهند داشت بهگونهای که عمده آنها در کشورهای در حال توسعه متمرکز خواهند بود (مورتنسن<FootNote No="2" Text="Mortensen"/>، 2011، 4).
در این مسیر برنامهریزی شهری درمواجه با آیندهپژوهی با مشکلات و نقص های مواجه خواهد بود که باید در آنها اندیشه کند از جمله: نقص درمواجه باپیچیدگی و نامعلومی تغییرات، محدودیت های پیشبینی و پیشگویی، تأکید اصلی برشکل فضایی، جهت گیری کوتاه مدت برنامهریزی، عدم وجود یک رویکرد جامع وکل نگربه سیستم شهری، نبود مشارکت وهمکاری موثر بین ذینفعان و بی توجهی رویکرد چشم انداز به آینده.