چکیده:
بیداری اسلامی، یک فرایند است نه یک پدیده نوظهور و دفعی و آشکارا میتوان شاخصهای بیداری اسلامی در تونس نظیر اسلامخواهی، مردمی بودن وغیره را مشاهده کرد. هدف این مقاله عبارت است از اینکه چه توصیههای راهبردی برای تداوم جریان بیداری اسلامی در تونس قابلارائه است و بر این اساس تلاش شد با بهرهگیری از ابزار مصاحبه عمیق و روشهای تحلیل مضمون و سناریونویسی به آن پاسخ داده شود؛ ازاینرو، با بهرهگیری از ادبیات بیداری اسلامی مبتنی بر دیدگاه رهبر معظم انقلاب و استفاده از نظر نخبگان و کارشناسان آگاه به تحولات سیاسی کشور تونس، ظرفیتها، پیشرانها و بازیگران مؤثر برای تداوم بیداری اسلامی شناسایی و با تشکیل پانلهای تخصصی به آنها امتیاز داده شده است. دو عدم قطعیت کلیدی گرایش مردم به اسلام و حمایت غرب و متحدان از گروههای سلفی-تکفیری استخراج و سه سناریوی نوزایی اسلامی، شکست خیزش و پیشروی دشوار برای شرایط آینده بیداری اسلامی در تونس احصا شد که ترکیبی از سناریوهای مطلوب و نامطلوب بودند. با استفاده از توصیههای ارائهشده برای تحقق دورنمای مطلوب و پرهیز از دورنمای نامطلوب در سناریوهای یادشده، 17 توصیه راهبردی با محوریت ساختار و سیاست، فرهنگ، دیپلماسی و رسانه، اقتصادی، سیاسی – امنیتی و علمی- آموزشی ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
پیشینه شناسی با بررسی پیشینه و سوابق پژوهش های قبلی در این زمینه مشخص شد، مطالب و مقالات مختلفی البته به صورت توصیفی - تحلیلی درباره چرایی تحولات انقلابی در منطقه ، دلایل و زمینه ها، موانع و مشکلات ، نقش بازیگران بین المللی و منطقه ای ، تأثیرات جمهوری اسلامی (به ویژه تفکرات حضرت امام خمینی (ره ) و تأثیر هدایتگری رهبر معظم انقلاب ) انجام و برخی پیشنهادها ارائه شده ، اما در هیچ یک ، سناریوها و توصیه های راهبردی با نگاه به آینده جریان بیداری اسلامی ارائه نشده است .
لذا برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش که مهم ترین توصیه های راهبردی برای تداوم جریان بیداری اسلامی در تونس چیست ؟ پژوهشگر با استفاده از خبرگان این حوزه و تشکیل گروه پژوهش ، همان طور که در بخش تجزیه وتحلیل توصیف شد؛ ابتدا بازیگران ، پیشران ها و عدم حمایت کلیدی شناسایی کرد و به آن ها امتیازدهی صورت گرفت و با کنکاش و بررسی های متعدد کارشناسی ، درنهایت سه سناریوی نوزایی اسلامی ، شکست خیزش و پیشروی دشوار - که متناسب با شرایط سناریوها نام گذاری شدند – طراحی و نگارش شد.
پرسش فرعی دوم : مهم ترین پیشران ها، عدم قطعیت ها و بازیگران مؤثر بر بیداری اسلامی در تونس کدم اند؟ مبتنی بر دیدگاه های صاحب نظران و بر اساس جمع بندی یافته های کیفی پژوهش ، درمجموع ١٧ پیشران شناسایی شد که ١٠ پیشران در عرصه داخلی ، ٤ پیشران در عرصه منطقه ای و ٣ پیشران در عرصه بین المللی به شرح ذیل هستند.