چکیده:
هدف این تحقیق پاسخ گویی به این سوال است که دانشجویان تا چه میزان از حقوق شهروندی خود و دیگر اعضای جامعه، آگاهی دارند. هدف دیگر تحقیق بررسی وضع موجود رعایت حقوق شهروندی و بررسی نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی است که در این راستا، شش فرضیه طراحی گردید.چارچوب نظری تحقیق بر مبنای نظریات پتمن، تی. اچ. مارشال، برایان. اس. ترنر و کارل کوهن استوار است. روش تحقیق پیمایشی و تکنیک جمعآوری اطلاعات پرسش نامه است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای دانشکده فنی و مهندسی و دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران است.یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای مستقل، میزان تحصیلات و رشته تحصیلی هم بر متغیر وابسته آگاهی از حقوق شهروندی و هم بر متغیر وابسته نگرش نسبت به حقوق شهروندی دانشجویان تاثیر داشته و هرچه میزان تحصیلات بالاتر باشد، آگاهی بیشتر و نگرش به حقوق شهروندی بهتر میشود.
بین متغیر مستقل محل تولد و سکونت و میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی رابطه معناداری وجود دارد یعنی بین کسانی که از ابتدا در تهران متولد شده و زندگی می کنند، با افرادی که در شهرهای کوچک به دنیا آمده و برای ادامه تحصیل به تهران آمده اند در میزان آگاهی از حقوق شهروندی تفاوت وجود دارد.بین متغیرهای مستقل جنسیت و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی دانشجویان و متغیر وابسته آگاهی از حقوق شهروندی و نیز متغیر وابسته نگرش نسبت به حقوق شهروندی رابطه ضعیفی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
یکی لیبـرالهـا هسـتند کـه بـه یـک دولت حداقلی اعتقاد دارند و دولت را یک انجمن و قراردادی داوطلبانه میپندارند بنابراین فرد اصالت دارد و مقدم بـر دولـت اسـت ، حـدود اختیـارات دولـت هـم محدود است و همواره حق شورش برای افراد محفوظ است اما در برابر این نگـاه، نگاه دیگری است که میگوید آنچه اصالت دارد، جامعه است .
وقتـی سـخن از حقوق شهروندی میشود با چند نوع چالش روبرو هستیم ؛ یکی همان حق تفکیک و بحث همبسـتگی و انسـجام اجتمـاعی اسـت کـه در صـورت اعطـای حـق بـه گروههای مختلف اجتماعی ممکن است مطرح شود.
طیـف گستردة مهاجرت در دنیا و تبعات آن برای جوامـع مهاجرپـذیر، تغییـرات عظـیم و سـریع در جوامـع کـه ارتباطـات درونفـردی و بـین فـردی، گروههـا و بلوکهـای اقتصادی- سیاسی را به صورت گستردهای تحت تـأثیر قـرار داده اسـت و کـاهش مشارکت مردمی، تغییر و تحولات سیاسی و وضعیت نامناسب اقتصادی، گسـترش ارتباطات از طریق وسایل ارتبـاط جمعـی و از همـه مهمتـر ویژگـی عمـدة رفتـار شهروندان معاصر که درصدد کسب نفع شخصی و مزیتهای فردی هسـتند، مسـألۀ حقوق شهروندی را چه در سطح ملی و چه در سطح فراملـی بـه یـک مسـألۀ پـر اهمیت تبدیل کرده است و شهروندی تقریبا به یک ویژگی جهانی بدل شده است .
هرچند بحث حقوق شهروندی خاص شهرنشینان نیست و دربارة غیر شهرنشـینان نیز مطرح است ولی از آنجایی که متغیرهای مرتبط با آن مانند میزان دسترسـی بـه وسـایل ارتبـاط جمعـی، تنـوع عرصـه هـای عمـومی و میـزان مشـارکت در آنهـا، گستردگی طبقات متوسط و مرفه (ربانی و همکاران، ١٣٨٥: ٢١٦-٢١٥، قانعی راد، ١٣٨٩: ٢١٦-٢١٥) در کلانشهرها بیشتر وجود دارند، مطالعۀ این پدیـده در تهـران از اهمیت خاصی برخوردار است .