چکیده:
اختلال اضطراب فراگیر یکی از شایعترین اختلالات اضطرابی مشاهده شده در جمعیت عمومی و مراکز بالینی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی ترکیبی از درمان فراشناختی و طرحوارهدرمانی هیجانی مبتنی بر آسیبهای دوره کودکی بر اختلال اضطراب فراگیر بود. پژوهش حاضر در چارچوب طرح نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش افراد مراجعهکننده به مراکز خدمات روانشناختی شهر اصفهان و مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (بر اساس مقیاس کوتاه اضطراب فراگیر و مصاحبه بالینی) در سال 1396 بودند که تعداد 30 نفر از آنان بر اساس معیارهای ورود به مطالعه و پرسشنامة آسیبهای کودکی، انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارش شدند. سپس گروه آزمایش در درمان گروهی طراحیشده توسط پژوهشگر که شامل 12 جلسه 1 ساعته بود شرکت داده شدند. در انتهای درمان نیز، مقیاس کوتاه اضطراب فراگیر بهطور مجدد بهعنوان پسآزمون توزیع و توسط هر دو گروه تکمیل شد. دادهها با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که ترکیب طرحوارهدرمانی هیجانی و درمان باورهای فراشناختی میتواند بهطور معناداری در کاهش نگرانی و علائم و نشانههای اضطراب بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مؤثر باشد. طرحوارهدرمانی هیجانی را میتوان در ترکیب با درمان باورهای فراشناختی بهعنوان درمانی مؤثر و کاملتر نسبت به درمانهای دیگر در مداخلات روانشناختی بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مدنظر قرار داد.
خلاصه ماشینی:
پژوهش های زیـادی ازجمله پـژوهش هـای لیهـی (٢٠٠٧)، خـالقی ، محمـدخانی و حسـنی (١٣٩٥) و دانشـمندی ، ایزدخواه ، کاظمی و مهرابی (١٣٩٣) نیز نشان داده اند که اختلال درمان طرحواره هـای هیجـانی می تواند به ترتیب بر کاهش اضطراب و تغییر طرحواره های هیجانی مرتبط با آسیب هـای دورة 1.
بنابراین ، یکی دیگر از درمان های ارجح برای کاهش نشانه های اختلال اضطراب فراگیر، درمان باورهای فراشناختی است که در این زمینه پژوهش های شفیعی سنگ آتش ، رفیعی نیـا و نجفـی (١٣٩١)، حسینی غفاری ، محمدخانی ، پورشهباز و دولتشاهی (١٣٩١) و سلمانی ، حسنی ، محمـدخانی و کرمی (١٣٩٣) همگی اثربخشی این درمان بر کاهش نشانه های اختلال اضطراب فراگیر را نشان داده اند.
Ruscio and Borkovec (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ١: مدل روان شناختی اختلال اضطراب فراگیر، برگرفته از پژوهش فرخزادیان و همکاران (١٣٩٧، ص ١٢٦) با توجه به مطالب ذکرشده دربارة رابطه ای که طبق مدل به دست آمده از پـژوهش فرخزادیـان و همکاران (١٣٩٧) می تواند بین آسیب های دورة کودکی (غفلت و سوءاستفاده )، طرحـواره هـای هیجانی انطباقی و غیرانطباقی و باورهای فراشناختی با اختلال اضطراب فراگیـر وجـود داشـته باشد، درمان اختلال اضطراب فراگیر نیز می تواند طبق ایـن مـدل طراحـی شـده و چنـدوجهی باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتیجه گیری هدف این پژوهش ، بررسی تأثیر درمان باورهای فراشناختی همراه با طرحواره درمـانی هیجـانی بر کاهش نشانه های اختلال اضطراب فراگیر در بیماران مبتلا به ایـن اخـتلال بـود.